"Σύντροφε" το τελευταίο "αντίο"

Το τελευταίο οχυρό της λέξης «σύντροφος» στην Κίνα ήταν τα µέσα µεταφοράς. Αλλά το Πεκίνο θέλει να αφήσει οριστικά πίσω του το κοµµουνιστικό παρελθόν του: σύµφωνα µε απόφαση του δήµου της πρωτεύουσας, στο εξής οι επιβάτες των λεωφορείων δεν θα αποκαλούνται «σύντροφοι» αλλά «κύριοι».

Εως πριν από µερικές ηµέρες, η βασική ιδιότητα ενός επιβάτη των µέσων µαζικής µεταφοράς στην Κίνα ήταν αυτή του «τόνζχι» («σύντροφου»), ένδοξης προσφώνησης από την εποχή της Επανάστασης. Με το πέρασµα του χρόνου όµως και την πολλή κατάχρηση, ο «σύντροφος» έχασε την αίγλη του κι έπεσε στη λήθη. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, οι τελευταίοι που επέµειναν να τη χρησιµοποιούν δεν ήταν µόνον οι αξιωµατούχοι του κόµµατος αλλά και οι οδηγοί και οι εισπράκτορες των λεωφορείων. Ωστόσο κι αυτοί θα υποχρεωθούν να την ξεχάσουν. Σύµφωνα µε τον νέο κανονισµό της δηµοτικής υπηρεσίας των µέσων µεταφοράς, οδηγοί και εισπράκτορες θα πρέπει να προσφωνούν τους επιβάτες µε το ουσιαστικό «κύριος» - «κυρία». Με αυτήν τους την απόφαση, οι αρχές του Πεκίνου εξόρισαν ουσιαστικά τους «συντρόφους» από την πραγµατική ζωή. Στο εξής, η προσφώνηση θα ακούγεται µόνο στις συνεδριάσεις του Πολιτµπιρό του Κόµµατος, τα µέλη του οποίου εξακολουθούν να απευθύνονται το ένα στο άλλο µε αυτήν την προσφώνηση για να µην καταστρατηγείται η αρχή της ισότητας. Πίσω από την απόφαση του δήµου κρύβεται µια άλλη αρχή, ασφαλώς καπιταλιστική, που δεν είναι άλλη από τον σεβασµό που οφείλει µια επιχείρηση προς τους πελάτες της. «Ο όρος – αναφέρεται στην απόφαση – δεν αρµόζει στο επίπεδο των υπηρεσιών που θέλουµε να προσφέρουµε στην πελατεία µας». Οι πελάτες εποµένως δεν µπορεί να παρά είναι «κύριοι» και «κυρίες». Τα παιδιά «µικροί φίλοι», «µαθητές» όταν είναι στη σχολική ηλικία και «φοιτητές» στην πανεπιστηµιακή. Για την τρίτη ηλικία εγκρίθηκαν οι προσφωνήσεις «πρεσβύτερε δάσκαλε», «πρεσβύτερε κύριε» και «πρεσβύτερε σύντροφε», προσφώνηση που αποτελεί και τη µοναδική εξαίρεση στον νέο κανόνα.

«Τόνζχι» στα κινέζικα σηµαίνει ο άνθρωπος που εµφορείται από υψηλά ιδανικά. Η προσφώνηση µπήκε στη ζωή των Κινέζων το 1911 από τον Σουν Γιάτσεν, τον ιδρυτή της σύγχρονης Κίνας. Οταν η χώρα έγινε Λαϊκή Δηµοκρατία από τον Μάο Τσετούνγκ, η λέξη απέκτησε την έννοια του σοβιετικού «ταβάρις», του ιταλικού «κοµπάνιο» και του ελληνικού «σύντροφος». Το 1978, το καθεστώς του άχρωµου Χουά Γκουόφενγκ ενθάρρυνε τη χρήση του όρου γιατί «έτσι θα ήθελε ο σύντροφος Μάο». Σήµερα, το γεγονός ότι πέφτει ένα από τα τελευταία οχυρά του επαναστατικού παρελθόντος της χώρας γίνεται αντικείµενο συζήτησης στο Διαδίκτυο. «Θα αλλάξει ο ουρανός;», αναρωτιέται κάποιος «Τιάρ» στο φόρουµ της ιστοσελίδας Νews.qq.com αναζητώντας τις πολιτικές σηµάνσεις που κρύβονται πίσω από την απόφαση του Δήµου του Πεκίνου. Ο «Τιάρ» θα µπορούσε να είχε πάρει ήδη µια απάντηση από τον πρόεδρο της Κίνας. Την Πρωτοχρονιά του 2009 ο Χου Ζιντάο άρχισε το µήνυµά του ως εξής: «Κυρίες, κύριοι, φίλοι» αφήνοντας µόνο για το τέλος το «σύντροφοι».

ΤΑ ΝΕΑ