Μελέτη του DNA του έλατου

Το έλατο, που παραδοσιακά στολίζεται ως Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει επτά φορές περισσότερο γενετικό υλικό (DNA) από το ανθρώπινο και πιθανότατα είναι το είδος με το μεγαλύτερο DNA στον κόσμο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι, προς το παρόν, δεν γνωρίζουν γιατί αυτό συμβαίνει.

Για πρώτη φορά, Σουηδοί ερευνητές από τα πανεπιστήμια Γεωργικών Επιστημών και Ουμέα, το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, μαζί με συναδέλφους τους από τον Καναδά, την Ιταλία και το Βέλγιο, πρόκειται να «χαρτογραφήσουν»το γονιδίωμα του έλατου για να ρίξουν φως στα μυστικά του. Η χρονοβόρα εργασία αναμένεται να διαρκέσει τέσσερα έως πέντε χρόνια.

Τα κωνοφόρα δέντρα (όπως τα έλατα και τα πεύκα) έχουν επικρατήσει σε μεγάλα τμήματα του πλανήτη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, ενώ κατάφεραν να επιζήσουν ακόμα και από τις κατακλυσμικές γεωλογικές καταστροφές, όπως αυτή προ 250 εκατ. ετών, η οποία άνοιξε το δρόμο για την επικράτηση των δεινοσαύρων. Και όταν, πριν 65 εκατ. χρόνια, η πιθανότατη πρόσκρουση ενός μεγάλου μετεωρίτη εξαφάνισε τους δεινόσαυρους (και όχι μόνο), τα κωνοφόρα πάλι επέζησαν.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της επιτυχίας των ελάτων και των άλλων κωνοφόρων, όλο μαζί το βάρος των κατοίκων της Γης είναι λιγότερο από το βάρος των κωνοφόρων σε μια επαρχία στην κεντρική Σουηδία.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πριν περίπου 300 εκατ. χρόνια, τα κωνοφόρα κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα εξαιρετικά πετυχημένο και ανθεκτικό γενετικό κώδικα, γι' αυτό είναι σημαντικό οι ερευνητές να «ξεκλειδώσουν» το μυστικά της επιτυχίας τους, «διαβάζοντας» τα γονίδιά τους. Όλα τα κωνοφόρα έχουν 12 χρωμοσώματα (έναντι 46 των ανθρώπων), όμως είναι υπερβολικά μεγάλα: ένα κύτταρο ενός ελάτου ή πεύκου έχει επτά φορές περισσότερο DNA σε σχέση με ένα ανθρώπινο κύτταρο.

Δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί τα κωνοφόρα έχουν τόσο πολύ DNA και κατά πόσο αυτό σημαίνει ότι όντως έχουν και πολύ περισσότερα γονίδια από τον άνθρωπο ή απλώς τα γονίδιά τους είναι πιο «απλωμένα» μέσα στο DNA.

Μέχρι τώρα το τεράστιο μέγεθος του DNA των κωνοφόρων είχε αποθαρρύνει τους επιστήμονες από το να «χαρτογραφήσουν» το γονιδίωμά τους, αλλά τώρα -χάρη στις νέες εξελίξεις στην τεχνολογία αποκρυπτογράφησης της γενετικής αλληλουχίας- οι σουηδοί επιστήμονες, υπό τον καθηγητή Παρ Ίνγκβαρσον, ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας το έργο, με δεδομένο ότι το έλατο αποτελεί το πιο σημαντικό φυτό για τη Σουηδία από οικονομική και οικολογική πλευρά. Τα έλατα κυριαρχούν στα δάση της νότιας και κεντρικής Σουηδίας και συνιστούν την πιο σημαντική εξαγωγική πρώτη ύλη για τη σουηδική δασική βιομηχανία.

Οι φόβοι ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς, άρα να προξενήσει ανεπανόρθωτη ζημιά και στα πολύτιμα έλατα, αποτελεί βασικό κίνητρο για τη Σουηδία, ώστε να «διαβάσει» τα γονίδια του έλατου (το οποίο θα είναι το πρώτο κωνοφόρο στον κόσμο που θα «χαρτογραφηθεί» το γονιδίωμά του).

Μεταξύ άλλων, ελπίζεται ότι η «ανάγνωση» των γονιδίων του ελάτου θα βοηθήσουν, ώστε να μελετηθούν (και πιθανώς να τροποποιηθούν στο μέλλον, αν χρειαστεί) οι ικανότητες αντίστασης του φυτού στην παγωνιά και τις ασθένειες.

ΑΝΤ1