Πανόραμα της ευρωπαϊκής ζωγραφικής των περασμένων αιώνων μπορεί να χαρακτηριστεί η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δημοπρασία που διοργανώθηκε στο Λονδίνο από τον οίκο Christie's, με έργα κορυφαίων καλλιτεχνών από τις κυριότερες σχολές της ευρωπαϊκής ζωγραφικής, ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και γίγαντες της δυτικής ζωγραφικής, όπως ο Ραφαήλ, ο Ρούμπενς και ο Ρέμπραντ, ενώ το χτηματικό ποσό που συγκεντρώθηκε συνολικά ξεπέρασε τα 68 εκατ. στερλίνες.
Δημιουργία του Ραφαέλλο Σάντσιο, ο οποίος αναγνωρίστηκε, καθιερώθηκε και έμεινε γνωστός με το όνομα Ραφαήλ, αποτελώντας μια από τις σημαντικότερες μορφές στην ιστορία της ευρωπαϊκής ζωγραφικής, το σχέδιο «Κεφάλι Μούσας», είναι ένα από τα τέσσερα σχέδια που δημιούργησε ο Ραφαήλ ως προσχέδια για τις τοιχογραφίες που προορίζονταν για τη διακόσμηση μιας αίθουσας στο Βατικανό έπειτα από παραγγελία του πάπα Ιούλιου του Δεύτερου την τριετία ανάμεσα στο 1508 και το 1511.
Το συγκεκριμένο έργο εμφανίζεται δημόσια για πρώτη φορά εδώ και 150 χρόνια, ενώ τα 29,1 εκατ. λίρες, για τα οποία πωλήθηκε, συνιστούν τιμή ρεκόρ για σχέδιο που παρουσιάζεται σε δημοπρασία. Αποτελώντας ανάγλυφη απόδειξη της μεγαλοφυΐας του Ραφαήλ, το συγκεκριμένο σχέδιο γνώρισε διάφορους διάσημους κατόχους, ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο βασιλιάς Γουλιέλμος ο Δεύτερος της Ολλανδίας. Φιλοτεχνημένο με σκόνη μαύρης κιμωλίας επάνω σ ένα φύλλο χαρτί, το συγκεκριμένο έργο, το οποίο μαζί με άλλα τρία αποτέλεσαν σημεία αναφοράς του Ραφαήλ για τη διακόσμηση της αίθουσας στο Βατικανό, αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το τεράστιο ταλέντο και την απίστευτη δεξιοτεχνία του Φλωρεντινού καλλιτέχνη.
Το «Πορτρέτο ενός άνδρα» του Ρέμπραντ δημοπρατήθηκε έναντι 20,2 εκατ. στερλινών. |
Έχοντας να εμφανιστεί δημόσια για περισσότερο από 40 χρόνια και με το 1930 να είναι η τελευταία φορά που παρουσιάστηκε σε δημοπρασία, το «Πορτραίτο ενός άνδρα» του Ρέμπραντ, φιλοτεχνήθηκε το 1658 και πωλήθηκε για 20,2 εκατ. στερλίνες. Το 1658, έτος δημιουργίας του πίνακα, αποτέλεσε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο στη ζωή του καλλιτέχνη, καθώς τότε ο Ρέμπραντ αντιμετωπίζοντας τεράστια οικονομικά προβλήματα αναγκάστηκε να πουλήσει το σπίτι του και να μετακομίσει σε ένα μικρό στούντιο. Οι ταλαιπωρίες στην ιδιωτική ζωή του κορυφαίου Φλαμανδού δημιουργού ουδόλως επηρέασαν αρνητικά την καλλιτεχνική του εξέλιξη, καθώς τότε συντελέστηκε η καλλιτεχνική του ωρίμανση με την δημιουργία μιας εντελώς ξεχωριστής ατομικής τεχνοτροπίας, η οποία χαρακτηρίζεται από την τελειοποίηση στον χειρισμό του χρώματος, της σκιάς και της υφής του έργου.
Ο πίνακας της δημοπρασίας, είναι ένα από τα δύο έργα που φιλοτέχνησε ο Ρέμπραντ το 1658, με το άλλο έργο να είναι μια αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη που τώρα βρίσκεται στο μουσείο Φρικ της Νέας Υόρκης.
Αποτελώντας έναν από τα σπουδαιότερα έργα της Μπαρόκ τεχνοτροπίας, το οποίο μάλιστα είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται σε δημοπρασία εδώ και έναν αιώνα, ο πίνακας «Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής» είναι μια δημιουργία του Ιταλού καλλιτέχνη Ντομένικο Ζαμπιέρι, γνωστού ως Ντομεντσίνο και πωλήθηκε για 9,2 εκατ. στερλίνες. Έχοντας δεχθεί βαθιές επιδράσεις από το έργο του Ραφαήλ, ο Ντομένικο Ζαμπιέρι θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς καλλιτέχνες του 17ου αιώνα.
Εντυπωσιακών διαστάσεων, που προσεγγίζουν τα 2,5 επί 2 μέτρα, ο πίνακας της δημοπρασίας έχει ένα χαρακτήρα γλυπτού και παραπέμπει στις φημισμένες τοιχογραφίες που φιλοτέχνησε ο Ζαμπιέρι για το παρεκκλήσι του καθεδρικού ναού του Αγίου Ιανουαρίου στη Νάπολη, ενώ η σπουδαιότητά του αποδεικνύεται και από το γεγονός, ότι είχε συμπεριληφθεί στη συλλογή του μαρκήσιου Βιντσέντζο Ιουστινιάνι, φημισμένου συλλέκτη της εποχής. Εργα από τη συγκεκριμένη συλλογή έχουν αποκτηθεί από ισχυρές προσωπικότητες της εποχής, όπως ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος της Πρωσίας, ενώ κάποια από αυτά βρίσκονται σήμερα σε κορυφαία μουσεία, όπως η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη.
«Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής» του ιταλού Ντομένικο Ζαμπιέρι, γνωστού ως Ντομεντσίνο, πουλήθηκε αντί 9,2 εκατ. στερλινών. |
Με σαφείς θρησκευτικές αναφορές, οι οποίες σχετίζονται με τις σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα σε καθολικούς και διαμαρτυρόμενους στις Κάτω Χώρες τον 16ο αιώνα, ο πίνακας απεικονίζει σε πρώτο πλάνο τον Ιωάννη ντυμένο στα μαύρα να ατενίζει κατάματα τον θεατή, με την παλάμη του είναι κόκκινη, σαφής αναφορά του καλλιτέχνη, πιστού καθολικού στην απαγόρευση του Καλβίνου για το διάβασμα της παλάμης, ενώ για το πρόσωπο του Χριστού υπάρχουν δύο εικασίες, είτε ο άνδρας ντυμένος στα γκρίζα στα αριστερά του Ιωάννη, είτε ο γενειοφόρος άνδρας με τα χέρια σταυρωμένα στην ακόμη πιο αριστερή πλευρά της σύνθεσης.