Η Ευρώπη χάνει το πείραμα με τους ηλιακούς συλλέκτες

Του François Godement

Η συζήτηση για το αν οι κινεζικοί ηλιακοί συλλέκτες που επωφελούνται από αθέμιτες επιδοτήσεις, είναι επιζήμια για την ΕΕ και τη διαπραγματευτική της θέση. Χάρη στις αλλαγές της αγοράς ενέργειας αυτό είναι το λάθος τεστ για την Ευρώπη, δεδομένου ότι ασχολείται με το Πεκίνο.

Δεν υπάρχει κανένας τομέας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που να έχει καλύτερο ιστορικό αποτελεσματικότητας και συντονισμού από αυτόν της εμπορικής πολιτικής. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η εμπορική πολιτική είναι η μόνη μορφή σκληρής δύναμης της ΕΕ, ο μόνος τομέας όπου είναι μια παγκόσμια δύναμη. Και δεν υπάρχει πιο δυνατός Ευρωπαίος επίτροπος από τον Karel de Gucht, τον υπέρμαχο του ελεύθερου εμπορίου από τη Φλάνδρα, του οποίου η στρατηγική εκφράζεται καλύτερα με μία γραμμή και με συγκεκριμένα παραδείγματα αντί με μακροσκελείς ομιλίες. Ο De Gucht δεν είναι φίλος του προστατευτισμού και συχνά επικρίνει τις τακτικές διαπραγμάτευσης κάποιων κρατών μελών της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Είναι αυτός ο άνθρωπος ο οποίος έχει αντισταθεί στον ελέφαντα του Κινεζικού εμπορίου σε δύο βασικές κι αλληλένδετες έρευνες, μια σχετικά με τις κορυφαίες τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις της Κίνας, τη Huawei και τη ZTE, που λέγεται ότι επωφελούνται από αδικαιολόγητες οικονομικές επιδοτήσεις για να υποστηρίξουν τη διεθνή τους επέκταση και μια σχετικά με τους κατασκευαστές ηλιακών συλλεκτών της Κίνας, που είναι η αιχμή του δόρατος με μια επιχορήγηση ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το κινεζικό κράτος για τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας.


Η ηλιακή ενέργεια θεωρείται κορυφή της ανάπτυξης, τόσο στην κινεζική αγορά, όσο και στο εξωτερικό. Πολύ περισσότερο μάλιστα, που η Κίνα έχει γίνει μακράν η κορυφαία παραγωγός στον κόσμο. Κάνοντάς το αυτό, έχει παράγει επίσης ένα εγχώριο και διεθνές πλεόνασμα. Στην Κίνα, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο άνθρακας είναι μια οικονομικά ασυναγώνιστη πηγή ενέργειας, ενώ το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειάς της δεν είναι αρκετά περίπλοκο για να διαχειριστεί την διακοπτόμενη και απρόβλεπτη εσωτερική παραγωγή. Στο εξωτερικό, αυτό οφείλεται στο γεγονός πως οι κινέζικοι «πόλεμοι» για τις τιμές και η βαριά χρηματοδότηση έχουν οδηγήσει σε μιαν απότομη πτώση των τιμών: οι ηλιακοί συλλέκτες είναι πλέον σαν τους κόκκους του καφέ και τα τσιπ μνήμης RAM, δηλαδή είναι ένα εμπόρευμα και όχι ένα προϊόν υψηλής τεχνολογίας. Με άλλα λόγια, η Κίνα έχει σκοτώσει την αγορά για τους άλλους παραγωγούς, ρίχνοντας τις τιμές τόσο χαμηλά που δεν είναι βιώσιμες για τις κινεζικές εταιρείες, με τη διαφορά να πρέπει να καλυφθεί από τις επιδοτήσεις.

Η υπόθεση των ηλιακών πάνελ φαινόταν να είναι μια ανοικτή και ξεκάθαρη περίπτωση, μια περίπτωση που επίσης δεν απειλεί τεράστιους ανεπτυγμένους τομείς, που δεν είναι μια βιομηχανία υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού. Γιατί, λοιπόν, η Ευρώπη αυτοπυροβολείται τώρα, με τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο να ηγούνται της επίθεσης εναντίον των προσπαθειών του DeGucht για τη δημιουργία ισότιμων όρων για τον διεθνή ανταγωνισμό;

Ένας λόγος που δεν συζητείται ανοιχτά, αλλά πάντα καραδοκεί είναι ότι: Η Κίνα έχει ασκήσει πιέσεις στα κράτη μέλη, αρχής γενομένης από τη Γερμανία. Δεν ήταν δύσκολο να ακούσουμε στο δεύτερο κομμάτι της γερμανο-κινεζικής συνεδρίας το περασμένο φθινόπωρο μιαν απειλή από έναν Κινέζο διπλωμάτη κατά της αυτοκινητοβιομηχανίας της Γερμανίας, τον ακρογωνιαίο λίθο των γερμανικών εξαγωγών στην Κίνα. Το πραγματικό βάρος του ευρωπαϊκού τομέα των ηλιακών συλλεκτών είναι ελάχιστο, ενώ η Κίνα μπορεί να στοχεύσει και να κρατά ομήρους βιομηχανικούς γίγαντες, ή έτσι φαίνεται. Και η Κίνα δεν απόσχει από τις απειλές: αυτή τη στιγμή, αυτή από μόνη της, επίσης, αρνείται να καταβάλει φόρο επιβατών για τις αεροπορικές της εταιρείες στις πτήσεις εντός Ευρώπης.

Η γερμανική και βρετανική στάση είναι λυπηρή, καθόσον τώρα έχει στρέψει τα πυρά της στον τομέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον τομέα που, κατά πάσα πιθανότητα, λειτουργεί καλύτερα απ’ όλους. Φαίνεται ότι, για τους Ευρωπαίους, ο προτιμώμενος τρόπος σύγκλισης είναι η αρνητική συναίνεση. Κάνουν την Επιτροπή να φαίνεται απομονωμένη όταν στην πραγματικότητα παρόμοιες αποφάσεις συζητιούνται άμεσα από τις ΗΠΑ, όπου τα ηλιακά πάνελ είναι ένα πολύ μεγαλύτερο βιομηχανικό ζήτημα.

Αλλά υπάρχει κι ένας δεύτερος λόγος. Οι ευρωπαϊκές διαδικασίες αργούν να καρποφορήσουν. Μεταξύ της πρώτης αναφοράς, της έναρξης και της λήψης της πραγματικής απόφασης για το μέτρο αντιντάμπινγκ για τους ηλιακούς συλλέκτες, η ίδια η διεθνής ενεργειακή κατάσταση έχει αντιστραφεί. Η τιμή του πετρελαίου πέφτει. Η επανάσταση σχιστόλιθου πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ έχει ήδη παράγει ένα πλεόνασμα άνθρακος που εξάγεται σε υπερδυνάμεις όπως η Γερμανία και η Κίνα σε πολύ χαμηλές τιμές (το κοινό μυστικό της γερμανικής ενεργειακής πολιτικής είναι ότι μετά την ανησυχία κατά της πυρηνικής ενέργειας για χάρη του περιβάλλοντος αυτή, όπως και η Κίνα, έχει στηριχθεί όλο και περισσότερο στον King Coal, φθηνά και βρώμικα, φυσικά). Οι ενεργειακές προοπτικές, είτε σωστές, είτε λάθος, αφορούν όλο και περισσότερο τις χαμηλότερες τιμές και την υπερπροσφορά. Η Γερμανία, στην πραγματικότητα, εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης των φορολογικών της επιδοτήσεων προς τους καταναλωτές για τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, πράγμα που η Γαλλία έχει ήδη πράξει.

Έτσι, μια άλλη πορεία δράσης θα μπορούσε τώρα να είναι ως εξής. Η Κίνα υπερπαράγει ηλιακούς συλλέκτες σε χαμηλές τιμές (στην πραγματικότητα, είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί, έστω και στο ελάχιστο, να ανταγωνιστεί με άλλες μορφές ενέργειας). Η Ινδία το έχει κατανοήσει αυτό, γεγονός το οποίο αδειάζει σιωπηρά τα ράφια των Κινέζων πωλητών για να εξοπλίσει τον πληθυσμό της με ηλιακούς συλλέκτες. Μια αύξηση των τιμών των ηλιακών συλλεκτών, η οποία θα μπορούσε να συμβεί με μια εισφορά 47%, όπως προβλέπεται από την ΕΕ, απλώς θα νέκρωνε την αγορά. Έτσι, μια άλλη πορεία δράσης θα μπορούσε να ήταν η απόκτηση των συλλεκτών σε αυτές τις χαμηλές τιμές, ως ευγενική χορηγία των Κινέζων παραγωγών και φορολογουμένων. Οι δικοί μας παραγωγοί ηλιακών συλλεκτών πρέπει να προχωρήσουν σε ακόμα πιο αποτελεσματικές τεχνολογίες για να μπορέσουν να ανακτήσουν την όποια ελπίδα να συγκριθούν με το φυσικό αέριο και τον άνθρακα στις σημερινές τιμές.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Επιτροπή έχει δίκιο στις προβλέψεις της περί αθέμιτου ανταγωνισμού από την υβριδική και υποστηριζόμενη από το κράτος, οικονομία της Κίνας. Αλλά, δεδομένης της αναστροφής των παγκόσμιων ενεργειακών τάσεων, οι ηλιακοί συλλέκτες μπορεί να έχουν γίνει το τεστ. Αυτό που ξεκίνησε ως μια καλή ιδέα δύο χρόνια πριν τώρα αναιρείται από αυτό το νέο ενεργειακό πλαίσιο.

Εν τω μεταξύ, βέβαια, η ίδια η διαδικασία της ΕΕ κάνει άλλη μία φρικτή δημόσια εμφάνιση. Ως συνήθως, ήταν πολύ αργή και αυτό δεν είναι υπαιτιότητα της DG Trade, αλλά ένα προϊόν των υφιστάμενων κανόνων. Και είναι παραδεκτό για τις δημοκρατίες να έχουν διαφορές μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας και των εκλεγμένων νομοθετών. Αλλά μια ανοιχτή διαμάχη μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, σε αυτόν που ίσως και να είναι ο μοναδικός τομέας όπου η ΕΕ έχει συνήθως σεβασμό στο εξωτερικό, είναι ένα τρομερό μήνυμα προς τους διεθνείς εταίρους μας. Η άτσαλη πράξη της Γερμανίας, με την επιπρόσθετη υποψία πως είναι όμηρος των συμφερόντων της στην αγορά της Κίνας, επιβεβαιώνει όλους τους φόβους που μπορεί να έχουμε σχετικά με το εάν η Ευρώπη οδηγείται από τις εθνικές κυβερνήσεις και όχι από μια ομοσπονδιακή εξουσία.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://ecfr.eu/content/entry/commentary_europe_flunks_the_solar_panel_test