Οδεύουμε στο τέλος της παγκοσμιοποίησης;

Η παγκοσμιοποίηση παραπαίει. Η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί ούτε να ασκήσει την επιρροή της για να πιέσει την συριακή κυβέρνηση να διακόψει την βίαιη καταστολή της εκεί εξέγερσης, αλλά ούτε και να εμποδίσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν και της Β. Κορέας. Η ασφάλεια συνεχίζει να καταρρέει στο Ιράκ, ενώ συνεχίζεται και η τρομοκρατία στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν. Η κρίση μεταξύ Ισραηλινών και παλαιστινίων βρίσκεται σε μια ευαίσθητη καμπή, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη καλά κρατεί.

Όλες αυτές οι εξελίξεις λαμβάνουν χώρα με φόντο την αποτυχία του ΟΗΕ να εκπληρώσει τον βασικό του σκοπό ύπαρξης, την διεθνή ασφάλεια δηλαδή. Η δυνατότητα των ΗΠΑ για αποτροπή συνεχώς μειώνεται, ενώ η Ρωσία και η Κίνα ελίσσονται με βασική τους προτεραιότητα τα εθνικά τους συμφέροντα.

Στην οικονομική αρένα, η πόλωση έχει ενταθεί και η μπάλα της οικονομικής πολιτικής πέρασε πλέον από τα πόδια της  G8, σ’ αυτά της G20. Κανένα όμως σοβαρό μέτρο δεν έχει ληφθεί, ώστε να ανακουφιστεί η παγκόσμια κρίση και ύφεση που πλήττουν τον πλανήτη. Πέραν αυτών, η κρίση χρέους της ΕΕ έχει αποσταθεροποιήσει το ευρώ, ενώ έχει επιφέρει σύγχυση στις διεθνείς χρηματαγορές.

Ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΠΟΕ, με θέμα την επέκταση του εμπορίου,  παραμένει στάσιμος. Υπάρχει μάλιστα ο φόβος πως οι όποιες συμφωνίες, θα μετατραπούν σε μηχανισμούς προστατευτισμού ή και μερκαντιλισμού.

Όσον αφορά στα κοινωνικά ζητήματα, η ελευθερία της σκέψης, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προστασία του περιβάλλοντος και η επέκταση της υγειονομικής φροντίδας, αναμένονταν να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου. Σε πολλούς όμως  τομείς και περιοχές,  συνεχίζονται οι κρατικές καταστολές και η διολίσθηση της ασφάλειας.

Αναφορικά με το περιβάλλον, ο συντονισμός των διεθνών δράσεων με σκοπό ένα νέο σύστημα πρωτοκόλλου (μετά το  Κιότο), δεν έχει παρουσιάσει καμία πρόοδο, ενώ ούτε το πρόγραμμα (χιλιετηρίδας) του ΟΗΕ για τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα μοιάζει να προχωρά.

Όταν τελείωσε ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ Δύσης και Ανατολής, ο πολύς κόσμος πίστευε πως μέσω της παγκοσμιοποίησης θα επέρχονταν επιτέλους η πολυπόθητη διεθνώς συντονισμένη ειρήνη, σε συνδυασμό με την οικονομική ανάπτυξη με βάση την οικονομία της αγοράς. Παράλληλα, αναμένονταν η κοινωνική σταθερότητα και η εξάπλωση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρά ταύτα, η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.

Η βασική λειτουργία της παγκοσμιοποίησης κατέληξε στην πόλωση της γης και στην εξισορρόπηση των εθνικών δυνάμεων. Οι αναδυόμενες χώρες μπορούν να πετύχουν σημαντική οικονομική ανάπτυξη χάρη στα διδάγματα από τις πολιτικές των ξένων επιχειρήσεων.

Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η Κίνα, που αναμένεται να «πιάσει» την Αμερική σε οικονομικά επίπεδα ως το 2030. Όσο όμως η παγκόσμια πόλωση συνεχίζεται, ο αριθμός των χωρών που θα εμπλακούν στον σχηματισμό και στην διαχείριση της νέας παγκόσμιας τάξης θα αυξάνεται. Παράλληλα, η μεταξύ τους συναίνεση θα δυσκολεύει. Αυτό το βλέπουμε ήδη στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και στις συναντήσεις της G-20.

Όλα αυτά θα συντελέσουν σε μια νέα τάση από πλευράς των χωρών  να βάλουν ως προτεραιότητα τα εθνικά τους και μόνο συμφέροντα. Όσο μειώνεται ο βαθμός συμμετοχής τους στα διεθνή δρώμενα, τόσο τα κράτη μπαίνουν στον πειρασμό να επιδιώκουν το δικό τους αποκλειστικά συμφέρον. Αυτό φαίνεται από τις πρόσφατες κινήσεις της Ρωσίας και της Κίνας στην παγκόσμια πολιτική αρένα. Το ίδιο δείχνουν και οι δημοσιονομικές περιπτώσεις της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Ιταλίας στην ΕΕ.

Από τους πολιτικούς όλοι περιμένουμε να έχουν ένα όραμα για το μέλλον, και να παίρνουν δύσκολες αποφάσεις για χάρη της ασφάλειας και της προόδου της χώρας και του λαού τους. Στην πραγματικότητα όμως, οι πολιτικοί έχουν την τάση να γίνονται ευχάριστοι, σπαταλώντας δημόσιο χρήμα, επειδή μόνο έτσι θα κερδίσουν την εύνοια των ψηφοφόρων τους.

Εν ολίγοις, όσο οι πολιτικοί παρασύρονται από τον λαϊκισμό, η πρόοδος της παγκοσμιοποίησης θα διολισθαίνει.

Η παγκοσμιοποίηση είναι μια εξαιρετική πολιτική αρχή, την οποία όλος ο κόσμος επεδίωκε με το τέλος του ψυχρού πολέμου. Είναι μια παγκόσμια αξία που αξίζει να συνεχιστεί. Τα ισχυρά κράτη θα πρέπει να ανανεώσουν τις προσπάθειες προώθησής της, μέσω δυναμικών δράσεων που θα αφυπνίσουν και πάλι την παγκόσμια κοινή γνώμη. Αν δεν το κάνουν, ο κόσμος θα περιπέσει και πάλι στην σύγκρουση, στην στασιμότητα και στην έλλειψη συνεργασίας και εμπιστοσύνης.

Για παράδειγμα, η Ιαπωνία δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει ως έθνος χωρίς την παγκοσμιοποίηση, αφού εξαρτάται κυρίως από την συλλογική ασφάλεια, όπως αυτή έχει διατυπωθεί με την συνθήκη ασφάλειας που διατηρεί με τις ΗΠΑ. Παράλληλα εξαρτάται από τις άλλες χώρες, οι οποίες αποτελούν τις αγορές για τα προϊόντα της και προμηθευτές για τα τρόφιμα και την ενέργεια της.  Για αυτό, η Ιαπωνία θα έπρεπε να αποτελεί τον βασικό υπέρμαχο της ανάγκης για παγκοσμιοποίηση.

Για να διατηρηθεί όμως η παγκοσμιοποίηση, θα πρέπει να περιοριστεί και να ξεπεραστεί ο λαϊκισμός.

japantimes.co

S.A.