Family bed: είναι αρκετά μεγάλο το κρεβάτι σας;

Οι έρευνες απενοχοποιούν το οικογενειακό κρεβάτι και βάζουν και πάλι τα μωρά για ύπνο στην αγκαλιά της μαμάς τους

Πριν ακόμη γίνω μητέρα είχα φτιάξει στο μυαλό μου μια μακριά λίστα με γονεικά do's and dont's. Στην κορυφή της βρίσκονταν το συντροφικό κρεβάτι. Το κάστρο που δεν θα άφηνα ποτέ να παραδοθεί στην σαρωτική δύναμη του μητρικού φίλτρου. Είχα ακούσει πολλές ιστορίες για μωρά που εξόρισαν τον πατέρα τους στον καναπέ με ολέθριες συνέπειες για την μέση του αλλά και την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Σε αυτές έρχονταν να προστεθούν και άλλες -πιο τρομακτικές- με εξάχρονα ή ακόμη μεγαλύτερα αγόρια που κοιμόντουσαν ακόμη με την μαμά τους θυμίζοντας κάτι από το Ψυχώ του Χίτσκοκ. Είχα πάρει όρκο. Το κρεβάτι μας θα ήταν το άβατο στο οποίο θα βασιλεύαμε πάντα εγώ και ο καλός μου.

Όταν αισίως έγινα μητέρα αναζήτησα και τον τρόπο για να το πετύχω. Δεν ήταν δύσκολο. Ήταν παντού. Στην διάσημη best seller σειρά βιβλίων για γονείς  What to expect , στα πιο δημοφιλή βιβλία με οδηγίες για νέες μαμάδες αλλά και στα πιο έγκυρα περιοδικά για γονείς. Η κυρίαρχη αντίληψη ήθελε τα μωρά μακριά από το κρεβάτι του μπαμπά και της μαμάς. Και μας έδινε και όλα τα απαραίτητα tip για να τα κρατήσουμε εκεί. Εμπνευστής της ήταν ο διάσημος παιδίατρος Δρ Ρίτσαρντ Φέρμπερ, διευθυντής του Κέντρου για τις Παιδικές Διαταραχές του Ύπνου στο Children's Hospital της Βοστώνης και συγγραφέας του βιβλίου Solve Your Child's Sleep Problems.

Η σχολή Φέρμπερ

Σύμφωνα με αυτόν όταν ένα μωρό γίνει τεσσάρων μηνών πρέπει να εκπαιδευτεί να κοιμάται μόνο του στο δικό του δωμάτιο. Ο τρόπος είναι  να το αφήνουμε ξύπνιο στην κούνια του -ακόμη και αν κλαίει- και να επιστρέφουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα μόνο για να το καθησυχάζουμε, χωρίς να το παίρνουμε αγκαλιά και χωρίς να το παίρνουμε μαζί στο κρεβάτι μας. Με αυτόν τον τρόπο το μωρό μετά από κάποιο διάστημα θα μπορέσει να αποκοιμηθεί μόνο του στην κούνια χωρίς διαμαρτυρία. Η πρακτική έγινε γνωστή σαν ferberize your child, φράση που έγινε διάσημη παγκοσμίως αλλά και το δικό μου προσωπικό μότο.

Η θεωρία του Δρ. Ρίτσαρντ Φέρμπερ  κατάφερε να κυριαρχήσει στον δυτικό κόσμο χάρη σε δύο βασικά επιχειρήματα. Πρώτον στο ότι τα βρέφη που κοιμούνται στο κρεβάτι των γονιών τους κινδυνεύουν να καταπλακωθούν από την μητέρα τους και δεύτερον πως εμποδίζεται η υγιής συναισθηματική τους ανάπτυξη και η ανεξαρτητοποίηση τους. Την τελευταία πενταετία μελέτες από έγκριτους καθηγητές και παιδιάτρους κατέρριψαν έναν -έναν τους μύθους που απαγόρευαν στα παιδιά την πρόσβαση στο κρεβάτι των γονιών τους. Έρευνα που βιντεοσκόπησε μητέρες να κοιμούνται με τα βρέφη τους κατά την διάρκεια της νύχτας απέδειξε πως τα σώματα των δύο βρίσκονταν σε πλήρη αρμονία και κανένα δεν ενόχλησε ή δεν καταπλάκωσε το άλλο. Οι επιστήμονες μάλιστα υποστηρίζουν πως η ίδια αίσθηση που μας αποτρέπει να πέφτουμε από το κρεβάτι είναι η ίδια που κάνει μια μητέρα να μην ξαπλώνει πάνω στο μωρό της.

Πρέπει να μεγαλώσεις

«Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για ένα παιδί να κοιμάται στο κρεβάτι των γονιών του μέχρι τα τρία του χρόνια» διαβεβαιώνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Δρ Λίζα Βάρβογλη. Και συνεχίζει «Αυτή είναι περίπου και η ηλικία που το παιδί θα ζητήσει τον δικό του χώρο. Είναι η περίοδος που ξεκινά τον παιδικό, βγάζει την πάνα, τρώει μόνο του και καμαρώνει για τα επιτεύγματα του». Σύμφωνα με την Λίζα Βάρβογλη  δεν υπάρχει καμία έρευνα που να δείχνει πως τα παιδιά που μεγαλώνουν στο οικογενειακό κρεβάτι εμφανίζουν περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα ή πως εξακολουθούν να κοιμούνται με τους γονείς τους σε ηλικία μεγαλύτερη των τριών ετών. Το στοιχείο καταρρίπτει τον μύθο που θέλει το οικογενειακό κρεβάτι να αναστέλλει την αυτονομία και την ανεξαρτητοποίηση του παιδιού.

«Πρόκειται για την εμμονή του δυτικού κόσμου με την αυτονομία» εξηγεί η ψυχολόγος. «Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι να μάθουμε στο παιδί να ανεξαρτητοποιείται στην διάρκεια της μέρας. Μπορεί ένα μωρό που ταλαιπωρείται από εφιάλτες ή που έχει ανάγκη την ζεστασιά του οικογενειακού κρεβατιού να κοιμάται μαζί μας». Και συνεχίζει: «Το οικογενειακό κρεβάτι δεν μπορεί από μόνο του να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία ενός παιδιού. Μόνο κατάχρηση αυτής της πρακτικής ή  άλλα τραυματικά γεγονότα μπορούν να το κάνουν. Να σημειώσουμε βέβαια πως όταν μιλάμε για οικογενειακό κρεβάτι εννοούμε πως σε αυτό το κρεβάτι κοιμάται και ο πατέρας και δεν βρίσκεται εξορισμένος στον καναπέ»

Κρεβάτι για τρεις

Τα τελευταία χρόνια, οι αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν ξοδέψει σχεδόν ένα εκατομμύριο δολάρια σε έρευνες που μελετούν πως το οικογενειακό κρεβάτι επηρεάζει την ψυχολογία. Αυτό οφείλεται στην γενικότερη στροφή της αμερικανικής κοινωνίας στις παραδοσιακές αξίες μεταξύ των οποίων είναι και το να μοιράζονται τα παιδιά το ίδιο κρεβάτι με τους γονείς τους. Οι σχετικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν σε εργαστήρια ύπνου με βρέφη από δύο έως πέντε μηνών και έδειξαν πως:

-H αναπνοή, οι παλμοί και τα σώματα της μητέρας και του βρέφους που κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι  είναι σε απόλυτο συγχρονισμό στην διάρκεια του ύπνου. Τα σώματα αλλάζουν αρμονικά στάσεις,  η αναπνοή της μητέρας θυμίζει στο μωρό να αναπνέει στα διαστήματα άπνοιας ενώ οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει πως μπαίνουν σχεδόν ταυτόχρονα στις ίδιες φάσεις ύπνου. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως τα μωρά, σαν να ξέρουν πόσο χρήσιμο τους είναι το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέει η μητέρα τους- η εισπνοή διοξειδίου του άνθρακα σε συνδυασμό με το οξυγόνο βοηθάει το βρέφος να αναπνέει σταθερά- περνούν σχεδόν όλη την νύχτα κολλημένα στο πρόσωπο της.

-Τόσο η μητέρα όσο και το μωρό έχουν καλύτερο ύπνο. Η μητέρα μπορεί να θηλάσει το μωρό, να το παρηγορήσει ή να ελέγξει ότι είναι καλά χωρίς να σηκωθεί από το κρεβάτι ή να ξυπνήσει τελείως. Το μωρό επίσης θηλάζει χωρίς να ξυπνήσει εντελώς ενώ η ασφάλεια που νιώθει του χαρίζουν ήρεμο και αδιάλειπτο ύπνο. Από παιδιατρικές έρευνες προέκυψε πως τα βρέφη που κοιμούνται στο οικογενειακό κρεβάτι έχουν πιο υγιή σχέση με τον ύπνο και έχουν μικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν διαταραχές του ύπνου σε μεγαλύτερη ηλικία.

«Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε στην Αυστραλία τα μωρά που κοιμούνται με την μητέρα τους εμφανίζουν μικρότερες διακυμάνσεις στον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση και συνεπώς μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης του Συνδρόμου Αιφνιδίου Βρεφικού Θανάτου» αναφέρει η παιδίατρος, επιμελήτρια Δημοσίας Υγείας και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αναστασία Μπαρμπούνη. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από μελέτη που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Σύμφωνα με αυτήν, το γεγονός αποδίδεται στο ότι τα μωρά που κοιμούνται μαζί με τους γονείς τους δεν περνούν μεγάλες φάσεις βαθύ ύπνου, ούτε κοιμούνται μεγάλα διαστήματα μπρούμυτα, δυο πράγματα που ενοχοποιούνται για το Σύνδρομο του Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου. Τις μελέτες επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία από ασιατικές χώρες στις οποίες τα μωρά συνηθίζεται να κοιμούνται με τους γονείς τους. Στο  Χονγκ Κονγκ, την Ιαπωνία και την Κίνα, τα περιστατικά Αιφνίδιων Βρεφικών Θανάτων είναι μειωμένα πράγμα που μάλιστα δεν ισχύει για τις οικογένειες των Ασιατών που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και έχουν υιοθετήσει τον δυτικό τρόπο ζωής.  

«Σημαντικό ρόλο παίζει και ο σωματότυπος των γονιών» τονίζει ο παιδίατρος Νίκος Βουδούρης. «Δύο παχύσαρκοι γονείς καλό θα ήταν να μην τοποθετούν το μωρό ανάμεσα τους». Σε αυτήν την περίπτωση μια παράπλευρη επέκταση του κρεβατιού ή μια μικρή κούνια δίπλα στο κρεβάτι θα μπορούσε να δώσει την λύση.

Όχι άλλος χαμένος χρόνος

Σύμφωνα με την ψυχολόγο Λίζα Βάρβογλη «για τους γονείς που λείπουν πολλές ώρες την ημέρα, ο μοιρασμένος ύπνος την νύχτα στο οικογενειακό κρεβάτι είναι ένας καλός τρόπος να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο» υποστηρίζει «Για μια μητέρα που πρέπει να ξυπνήσει στις 6 το πρωί για δουλειά έχοντας σηκωθεί δέκα φορές για να παρηγορήσει το μωρό που κλαίει στην κούνια, το οικογενειακό κρεβάτι της προσφέρει τον απαραίτητο ύπνο που της χρειάζεται για να μπορεί να είναι μια υγιής, ξεκούραστη και καλή μητέρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να απενοχοποιήσουμε το οικογενειακό κρεβάτι και να αφήσουμε την οικογένεια να επιλέξει την πρακτική που ταιριάζει στον τρόπο ζωής και την κοσμοθεωρία της»

ΒΟΧ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΚΡΕΒΑΤΙ

-Δεν πρέπει να υπάρχουν κενά μεταξύ του στρώματος και του κρεβατιού ή μεταξύ του κρεβατιού και του τοίχου

-Δεν πρέπει να υπάρχουν μαξιλάρια ή σεντόνια κοντά στο πρόσωπο του μωρού

-Το μωρό δεν πρέπει να τοποθετείται μπρούμυτα ή σε στρώμα νερού

- Οι γονείς δεν θα πρέπει να κοιμούνται με τα παιδιά τους αν είναι καπνιστές ή αν έχουν κάνει χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών

marieclaire.gr