Οι «Σούπερμαν» του μικρόκοσμου

Έντομα με... υπερφυσικές δυνάμεις!

Δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν τα έντομα ως μικρές ενοχλήσεις στην καθημερινότητα, κάνουν όμως τεράστιο λάθος.

Γιατί ακόμα και στον μικρόκοσμο κάθε οργανισμός είναι ιδιαίτερος, με πολλούς από αυτούς να κάνουν τη διαφορά σε επίπεδο δυνάμεων.

Τέτοια διαφορά μάλιστα που πολλοί ανθρώπινοι σουπερήρωες θα ζήλευαν τις εκπληκτικές ικανότητες των εντόμων!

Μικρά στο μάτι λοιπόν αλλά μεγάλα (τι μεγάλα, τεράστια!) σε δυνατότητες, ιδού τα έντομα που θα έκαναν τον Σούπερμαν, τον Σπάιντερμαν και τα άλλα σούπερ παιδιά να κλαίνε από το κακό τους...


Το αλογάκι (της Παναγίας) της ορχιδέας καμουφλάρεται σε λουλούδι



Το Hymenopus coronatus είναι ένα είδος συγγενικό με το κοινό αλογάκι της Παναγίας και κατοικεί στη Νοτιοανατολική Ασία. Παρά το γεγονός ότι είναι μέλος της ευρύτερης οικογένειας, διαθέτει μια εκπληκτική ικανότητα που δεν μοιράζεται με τα άλλα μέλη: τη μαεστρία του στο καμουφλάζ! Το αλογάκι της ορχιδέας λοιπόν είναι πορτοκαλί και μαύρο όταν είναι μικρό, καθώς όμως μεγαλώνει αποκτά τα χρώματα του περιβάλλοντός του, καταλήγοντας να γίνει ίδιο με τις αγαπημένες του ορχιδέες. Να το ξεχωρίσεις στη φύση από το φόντο δεν είναι δυνατό, θέλει ωστόσο προσοχή καθώς -όπως και όλα τα είδη της οικογένειας- είναι ιδιαίτερα επιθετικό αρπακτικό...

Η ψείρα των φυτών χρησιμοποιεί τη φωτοσύνθεση για ενέργεια



Η ψείρα των φυτών (Acyrthosiphon pisum) συγκεντρώνει τη μήνη των αγροτών κι όχι άδικα, μιας και τρέφεται κυρίως με όσπρια. Οι επιστήμονες ωστόσο ανακάλυψαν πρόσφατα ότι το παράσιτο αυτό είναι πολλά περισσότερα από απλή απειλή για τις καλλιέργειες, κι αυτό γιατί η ψείρα αποκτά φυτικές ουσίες από μύκητες, τις οποίες χρησιμοποιεί κατόπιν για να φωτοσυνθέτει! Η ικανότητα λογίζεται κολοσσιαία, καθώς οι ψείρες των φυτών έχουν μάθει πώς να χρησιμοποιούν μια λειτουργία που προσιδιάζει στα φυτά, τη φωτοσύνθεση, για να μαζεύουν ενέργεια χωρίς να βάζουν τίποτα στο στόμα τους. Εκπληκτικό πράγματι...

Είδος κουνουπιού επιβιώνει σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες



Το κουνούπι που είναι επιστημονικά γνωστό ως Chironomidae δεν είναι παίξε-γέλασε. Όταν είναι σε στάδιο προνύμφης, τρέφεται κυρίως με μικρόβια και φύκια, ενώ είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στο δριμύ ψύχος. Τα κουνούπια αυτά περνάνε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους ως νύμφες, ενώ μετά το στάδιο αυτό αναζητεί το ένα το άλλο για λόγους ζευγαρώματος, μέσα σε συνθήκες θερμοκρασίας χαμηλότερες από 0 βαθμούς Κελσίου. Οι επιστήμονες, παρά τις κοπιώδεις έρευνες, προσπαθούν ακόμα να κατανοήσουν πώς τα έντομα αυτά μπορούν και επιβιώνουν σε τόσο χαμηλές τιμές θερμοκρασίας...

Οι πυγολαμπίδες επικοινωνούν μεταξύ τους με... Κώδικα Μορς



Η πυγολαμπίδα, με επιστημονικό όνομα Lampyridae, είναι γνωστή για τα φωτεινά σήματά της, αυτό ωστόσο που την κάνει ιδιαίτερη είναι ο μοναδικά περίπλοκος τρόπος που χρησιμοποιεί το φως, συνδυάζοντας πρωτεΐνες και οξυγόνο για να παράξει τις φωτεινές λάμψεις που δεν έχουν καμία θερμότητα. Οι επιστήμονες αναρωτιούνται ακόμα πώς αναβοσβήνουν οι πυγολαμπίδες κατά βούληση το φως, την ίδια ώρα που δεν γνωρίζουν ούτε τι αντιπροσωπεύουν τα σήματά τους. Ξέρουν όμως καλά ότι τα χρησιμοποιούν στην επικοινωνία τους, με τα φωτεινά μοτίβα να πρέπει να είναι ακριβή και απόλυτα συγχρονισμένα για να βρουν το κατάλληλο ταίρι. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σοφιστικέ «γλώσσα», ιδιαιτέρως περίπλοκη για ένα τόσο μικρό έντομο...

Είδη σφήκας είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στη ραδιενέργεια



Οι επιστήμονες μελετούν εδώ και αρκετό καιρό την ικανότητα των εντόμων να διαχειρίζονται τη ραδιενέργεια και αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, οι κατσαρίδες δεν είναι δα και πολύ καλύτερες από τους ανθρώπους στην επιβίωση από πυρηνική καταστροφή. Η παρασιτική σφήκα Habrobraconis είναι όμως, καθώς επιβιώνει ακόμα και σε 180.000 ραντ (η μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας)! Συγκριτικά, ο άνθρωπος δεν τη βγάζει καθαρή σε συνθήκες πάνω από 1.000 ραντ. Αν λοιπόν συμβεί τελικά ο παγκόσμιος πυρηνικός όλεθρος, δεν θα είναι οι κατσαρίδες που θα κυριαρχήσουν στον πλανήτη, αλλά οι σφήκες...

Είδος σκαθαριού μπορεί να σηκώσει βάρος 1.141 φορές μεγαλύτερο από το σωματικό του βάρος



Αυτό το περίεργο σκαθάρι που τρέφεται με περιττώματα και τα κάνει μετά μπάλες, και οι επιστήμονες αποκαλούν Onthophagus taurus, είναι ιδιαίτερο από κάθε άποψη. Τα αρσενικά είναι εξόχως επιθετικά και μονομαχούν κεφάλι με κεφάλι για την καρδιά του θηλυκού, δεν είναι όμως αυτό που τα κάνει μοναδικά: οι επιστήμονες θεωρούν ότι το σκαθάρι αυτό είναι το δυνατότερο έντομο του κόσμου, αφού είναι ικανό να σηκώνει βάρος 1.141 φορές μεγαλύτερο του σωματικού του. Για να το δούμε αυτό στην προοπτική του, αν ένας μέσος άνθρωπος 70 κιλών διέθετε την υπεράνθρωπη δύναμη του σκαθαριού, τότε θα μπορούσε να σηκώσει βάρος 80 περίπου τόνων!

Το αλογάκι της Παναγίας μπορεί να περιστρέψει το κεφάλι του σε γωνία 360 μοιρών



Το αλογάκι της Παναγίας, που προέρχεται από την οικογένεια των Mantidae, είναι κοντινότερος συγγενής του τερμίτη και της κατσαρίδας παρά της ακρίδας. Τα μάτια του εντόμου είναι σε γωνία 180 μοιρών μεταξύ τους και παρά το γεγονός ότι αυτό ακούγεται βολικό, η διάταξη των οφθαλμών του δυσχεραίνει αντιθέτως την οπτική πρόσληψη του περιβάλλοντος κόσμου. Το αλογάκι της Παναγίας ξεμπερδεύει λοιπόν με το κατασκευαστικό αυτό πρόβλημα μέσω της μοναδικής ικανότητας που διαθέτει να μπορεί να περιστρέφει το κεφάλι του σε γωνία 360 μοιρών! Η δυνατότητα αυτή του επιτρέπει να κατανοεί οπτικά τον γύρω χώρο και να ανιχνεύει την περιοχή για θηράματα. 

Ο ψύλλος μπορεί να πηδήξει 100 φορές πάνω από το σωματικό του ύψος


Η οικογένεια των ψύλλων είναι πολυπληθής, όλα τα μέλη της ωστόσο προέρχονται από την τάξη των Siphonaptera. Τα μικροσκοπικά αυτά παράσιτα που τρέφονται με αίμα θηλαστικών διαθέτουν την απίστευτη ικανότητα να κάνουν τεράστια άλματα. Κι όταν λέμε τεράστια, το εννοούμε: την ώρα που ο άνθρωπος είναι ευχαριστημένος αν καταφέρει να πηδήξει κατακόρυφα το μισό του ύψος, ο ψύλλος σπάει τα κοντέρ αγγίζοντας επιδόσεις εξωπραγματικές, κάπου 100 φορές το σωματικό του ύψος! Η επιστήμη έχει αποκαλύψει ότι οι ψύλλοι διαθέτουν ελαστικά «μαξιλαράκια» στα πόδια τους, που αναπτύσσονται μέσω πρωτεΐνης και τους δίνει την εξωπραγματική αυτή ικανότητα. Αν ο ψύλλος ήταν μέσος άνθρωπος ύψους 1,80 μέτρων, θα μπορούσε να αγγίξει εύκολα πηδώντας τα... 180 μέτρα!

Το έντομο που μοιάζει με κλαράκι



Το λένε Diapheromera femorata και ζει στα δέντρα της Βόρειας Αμερικής. Όσο κι αν το έντομο αποτελεί απειλή για την καταστροφή που επιφέρει στα δάση, είναι περισσότερο γνωστό για τον μοναδικό τρόπο που διαθέτει να κρύβεται από τους θηρευτές του: όλο του το σώμα μοιάζει με κλαράκι, με το σχήμα και το χρώμα του να παραπέμπουν ευθέως σε βέργα. Ποιος να τον ξεχωρίσει από το περιβάλλον του; 

Η ακρίδα της ερήμου μπορεί να αγγίξει ταχύτητα πτήσης 33 χλμ/ώρα



Η Schistocerca gregaria, η κοινή ακρίδα της ερήμου, είναι πράγματι από τα ταχύτερα έντομα του πλανήτη. Κι ενώ οι επιστήμονες υποθέτουν ότι υπάρχουν ακόμα γρηγορότερα έντομα, η ακρίδα της ερήμου παραμένει μέχρι στιγμής η μόνη που έχει μετρηθεί μέσω αξιόπιστης μεθόδου, με την ταχύτητα πτήσης της να κατασταλάζει στα 33 χλμ/ώρα! Και για να το δούμε και πάλι στην ανθρώπινη προοπτική του, η ακρίδα της ερήμου πετά σε τουλάχιστον διπλάσια ταχύτητα από τις μέσες ανθρώπινες επιδόσεις στο τρέξιμο...