Μικρές ιστορίες από την αρχαία Ελλάδα

O ἀδερφὸς τοῦ τραγικοῦ ποιητῆ Αἰσχύλου, Κυναίγειρος, πολέμησε στὸ Μαραθώνα. Κατὰ τὴν καταδίωξη τῶν εἰσβολέων ἐπέδειξε ἰδιαίτερη γενναιότητα. Ἔπιασε μὲ τὰ χέρια του πλοῖο τῶν περσῶν ποὺ ἐγκατέλειπε τὸν ὅρμο τοῦ Μαραθώνα. Οἱ πέρσες, τοῦ ἔκοψαν τὰ χέρια. Ὁ Κυναίγειρος ἔπιασε τὸ πλοῖο μὲ τὰ δόντια του. Οἱ πέρσες, τοῦ ἔκοψαν τὸ κεφάλι.

Ἡ Ἀθήνα εἶχε δυὸ ἱερὰ πλοῖα τα : "Πάραλος" καὶ "Σαλαμινία", τὰ ὁποῖα ἀνελάμβαναν εἰδικὲς ἀποστολές.

Οι Ἀθηναῖοι πίστεψαν ὅτι ὁ θεὸς Πᾶν πολέμησε μαζί τους στὸ Μαραθώνα, γι' αὐτὸ καὶ οἱ Πέρσες κατελήφθησαν ἀπὸ "πανικό".

Ἡ πολεμικὴ ἰαχὴ τῶν Ἀθηναίων Ἦταν ἕνα ἐπαναλαμβανόμενο "ἀλαλά". Ἀπὸ ἐδῶ καὶ τὸ ρῆμα "ἀλαλάζω". Ἐπίσης σχετικὴ εἶναι καὶ ἡ ἔκφραση "Τοὺς ἀλάλιασαν" δὴλ τοὺς τρομοκράτησαν, τοὺς συνέτριψαν κλπ.

Κατά τὴ διάρκεια τῆς οἰκοδόμησης τῶν Προπυλαίων στὴν Ἀκρόπολη, ὁ καλύτερος τεχνίτης τοῦ ἀρχιτέκτονα Μηνησικλέους, ἔπεσε ἀπὸ τὴ σκαλωσιὰ καὶ τὸ λαμπρὸ αὐτὸ ἔργο κινδύνευε νὰ σταματήσει.Λέγεται ὅτι ἡ Ἀθηνᾶ παρουσιάστηκε στὸν ὕπνο τοῦ Περικλέους καὶ τοῦ ὑπέδειξε πὼς ἔπρεπε νὰ γιατρευτεῖ ὁ τεχνίτης. Πράγματι ἔτσι ἔγινε καὶ τὸ ἔργο τελείωσε μὲ ἐπιτυχία.

Τὸ λοφίο τῆς περικεφαλαίας της, τοῦ ὕψους ἑπτὰ μέτρων χάλκινου ἀγάλματος τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς Προμάχου ποὺ κοσμοῦσε τὴν Ἀκρόπολη, γυάλιζε στὸν ἥλιο καὶ ἡ λάμψη αὐτὴ φαίνονταν ἀπὸ τὰ πλοῖα ποὺ περνοῦσαν στὸ Σούνιο.

Ἀριστοφάνης

Μία γενιὰ εἴμαστε ὅλοι καὶ ἀπὸ τὸ ἴδιο ἁγιασματάρι ὅλοι ραντίζουμε τοὺς βωμοὺς τῶν θεῶν στὴν Ὀλυμπία, στὶς Θερμοπύλες, στοὺς Δελφοὺς καὶ σ' ἄλλα μέρη πολλά. Κι ἐνῶ στρατῶν ἐχθρῶν βαρβάρων μας ζώνει, Ἕλληνες, ἄντρες, πολιτεῖες ἑλληνικὲς χαλᾶτε καὶ τ' ἀδέρφια σας".

Δημοσθένης

"Πόλεμος ἔνδοξος, εἰρήνης αἰσχρᾶς, αἱρετώτερος !" Ἂς τὸ σκεφθοῦν αὐτὸ ὅσοι ἐπιθυμοῦν εἰρήνη στὸ Αἰγαῖο, μὲ κάθε τρόπο καὶ πάση θυσία...

Διογένης

λεγε ὁ φιλόσοφος Διογένης, πώς, ὅταν πεθάνει, θέλει νὰ τὸν θάψουν μπρούμητα. Τὸν ρώτησαν γιατί, κι ἐκεῖνος ἀπάντησε :"γιατί σὲ λίγο θα'ρθοῦν τὰ πάνω - κάτω" !

Ο Διογένης εἶχε ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ ὅλα τα περιττὰ πράγματα, ἔτσι νόμιζε τουλάχιστον. Ζοῦσε ἀντὶ σὲ οἰκία σὲ ἕνα πιθάρι, ἐνῶ ὅλα του τὰ ὑπάρχοντα ἤσαν ὁ τριμμένος του χιτὼν καὶ ἕνα κυπελάκι πήλινο γιὰ νὰ πίνει νερό. Μία μέρα ποὺ εἶδε ἕνα παιδάκι νὰ πίνει νερὸ χρησιμοποιώντας τὶς χοῦφτες του, πέταξε καὶ τὸ κύπελό του ἀναφωνώντας "ἕνα παιδὶ μὲ ξεπέρασε σὲ ἁπλότητα !" (παιδίον μὲ νενίκηκεν εὐτελεία !).

Ἦταν, στὴν Ἀθήνα, ἕνας τεραστίων διαστάσεων (..."φουσκωτός" τῆς ἐποχῆς) νέος ἄντρας ποὺ προσπαθοῦσε νὰ παίξει κιθάρα. Ἦταν ὅμως τόσο παράφωνος ποὺ ὅλοι τὸν περιφρονοῦσαν. Μόνο ὁ Διογένης ἔστεκε ἐκστατικὸς καὶ τὸν χειροκροτοῦσε. "Μὰ καλὰ βρὲ Διογένη" τοῦ εἶπαν "κουφὸς εἶσαι καὶ δὲν ἀκοῦς πῶς παίζει ; γιατί τὸν θαυμάζεις ;" Κι ὁ Διογένης ἀπήντησε : "Διότι, τηλικοῦτος ὤν, κιθαρωδεῖ καὶ οὐ ληστεύει !".

Ο Διογένης, κάποτε, στέκονταν ἐμπρὸς ἀπὸ ἕνα ἄγαλμα ζητώντας ἐλεημοσύνη. Τὸν ρώτησαν γιατί τὸ κάνει αὐτό, κι ἐκεῖνος ἀπάντησε : "μελετῶ ἀποτυγχάνειν". 

Εὐριπίδης

"Οὔτε ἀπὸ τὸ Ἄργος οὔτε ἀπὸ τὴ Θήβα εἶμαι, δὲ καυχιέμαι γιὰ καμμιὰ πατρίδα. Κάθε ἑλληνικὴ πόλη εἶναι γιὰ μένα πατρίδα"

Ἠράκλειτος

Ἔλεγε ὁ φιλόσοφος Ἠράκλειτος : "δὲ θέλω νὰ πεθάνω, ἀλλὰ δὲ θὰ Ἦταν ἄσχημα νὰ εἶμαι κι ὄλας πεθαμένος !".

Ὁ Ἠράκλειτος πίστευε πὼς τὰ πάντα βρίσκονται σὲ διαρκῆ μεταλλαγὴ καὶ κίνηση "τὰ πάντα ρεῖ". Ὁ Ἐπίχαρμος -κωμωδιογράφος ἀπὸ τὶς Συρακοῦσσες- τὸν εἰρωνευόταν λέγοντας ὅτι "δὲν εἶναι ὑποχρεωμένος κανεὶς νὰ πληρώσει τὰ χρέη του, γιατί δὲν εἶναι πιὰ ἴδιος μὲ ἐκεῖνον ποὺ τὰ ἔκανε, ἀλλὰ καὶ δὲν πρέπει νὰ δέχεται καὶ καμία πρόσκληση, γιατί αὔριο δὲ θὰ εἶναι ὁ ἴδιος ποὺ τὴν ἔλαβε...!" 

Θεσσαλία

Οἱ Θεσσαλοὶ εἶχαν τὸ πιὸ δυνατὸ καὶ πολυάριθμο ἱππικὸ στὴν Ἑλλάδα.Τὸ ἱππικὸ χρειάζεται πεδιάδες καὶ ὄχι ὀρεινοὺς ὄγκους γιὰ νὰ ἀναπτυχθεῖ καὶ νὰ δράσει ἀποτελεσματικά.

Ἱεροκλῆς

"Σχολαστικὸς φίλος ἔγραψεν, εἰς Ἑλλάδα ὄντι, βιβλία αὐτῶ ἀγορᾶσαι. Τοῦ δὲ ἀμελήσαντος, ὡς μετὰ χρόνον τῷ φίλῳ συνώφθη, εἶπε : Την ἐπιστολήν, ἢν περὶ βιβλίων ἀπέστειλάς μοι, οὐκ ἐκομισάμην' ". Ἔγραψε κάποιον σὲ ἕναν φίλο του ποὺ Ἦταν στὴν Ἑλλάδα νὰ τοῦ ἀγοράσει βιβλία. Μετὰ ἀπὸ καιρὸ συναντήθηκαν καὶ τοῦ λέει ὁ "σχολαστικός" : "Τὸ γράμμα πού μου ἔστειλες γιὰ τὰ βιβλία, δυστυχῶς δὲν τὸ ἔλαβα!"

Κόρινθος

Η πρώτη τριήρης σχεδιάστηκε και ναυπηγήθηκε από τον Κορίνθιο ναυπηγό Αμεινοκλή. Το νέο πλοίο που κατασκευάστηκε ονομάστηκε έτσι γιατί έφερε 3 σειρές κουπιών. "Ερέται" ονομάζονταν οι κωπηλάτες.

Μακεδονία

Κάποτε κάποιος από την Αμφίπολη θέλησε να μπει στην υπηρεσία του βασιλιά Φιλίππου Β', προσπαθώντας να τον πείσει ότι είναι εξαιρετικός σκοπευτής και δε του ξεφεύγει ούτε πουλί. Ο Φίλιππος του είπε ότι θα τον πάρει "όταν κυρήξω πόλεμο στα χελιδόνια"

Ο θώρακας του βασιλιά Φιλίππου Β' της Μακεδονίας, στη δεξιά πλευρά του έχει μία μικρή χρυσή εικόνα της θεάς Αθηνάς. Η αριστερά πλευρά του βασιλιά καλύπτονταν από την ασπίδα, ενώ η δεξιά έμενε ακάλυπτη όταν ο Φίλιππος σήκωνε το σπαθί του. Ένα φυλαχτό που μοιάζει τόσο με τα φυλαχτά των βυζαντινών αυτοκρατόρων που εικόνιζαν την Παναγία ! 

Ο Αλέξανδρος αρνήθηκε να ακολουθήσει τη συμβουλή των στρατηγών του και να ριχτεί στο αντίπαλο στρατόπεδο τη νύχτα, λέγοντας τους "Ου κλέπτω τη νίκην" 

Ολυμπία

Πρὶν τοὺς ἀγῶνες, τὴν πρώτη ἡμέρα τῆς γιορτῆς, οἱ ἀθλητὲς ὁρκίζονταν μπροστὰ στὸ ἄγλαμα τοῦ Ὅρκιου Διὸς πὼς θὰ ἀγωνιστοῦν τίμια τηρώντας τοὺς κανονισμούς. Ἐπίσης ὁρκίζονταν καὶ οἱ ἀδελφοὶ καὶ οἱ πατέρες τῶν ἀθλητῶν, διαβεβαιώνοντας πὼς ἀπὸ τὴ μεριά τους δὲν ἔγινε καμία παραβίαση τῶν κανόνων. Ἀκόμα ὁρκίζονταν καὶ οἱ ἑλλανοδίκες (κριτές) πὼς θὰ κρίνουν ἀμερόληπτα καὶ δὲ θὰ δεχθοῦν δῶρα γιὰ νὰ ἐπηρρεάσουν τὴν κρίση τους. Οἱ ἀθλητὲς ποὺ ἐλάμβαναν μέρος στοὺς Ὀλυμπιακοὺς ἀγῶνες καὶ συλλαμβάνονταν ἀπὸ τὴν Ἑλλανόδικο ἐπιτροπὴ νὰ παραβιάζουν τοὺς κανόνες διεξαγωγῆς τῶν ἀγώνων, ὑποχρεώνονταν νὰ δωρίσουν στὸ ἱερό της Ὀλυμπίας χάλκινα ἀγάλματα τοῦ θεοῦ Διός. Τὰ περισσότερα ἀπ' αὐτὰ τὰ ἀγάλματα τὰ κατασκεύαζαν οἱ ἴδιοι οἱ παρανομήσαντες ἀθλητὲς (γιὰ νὰ περιορίσουν τὸ κόστος τους). Ἦταν -φυσικά- κακότεχνα καὶ ὀνομάζονταν "Ζάνες".

Όμηρος

Οι έλληνες μεγάλωσαν και διαπαιδαγωγήθησαν με τα έπη του Ομήρου που είναι πλούσια σε υψηλές έννοιες και ιδανικά. Διαμόρφωσαν χαρακτήρα αγωνιστή, δίκαιου, πατριδολάτρη."Αιέν αριστεύειν έμμεναι άλλων, μηδέ γένων πατέρων αισχυνέμεν" : "να επιδιώκεις μονίμως να είσαι ο άριστος έναντι των άλλων και να μην ντροπιάσεις ποτέ τη γενιά σου".

Οι τελευταίες συμβουλές του Έκτορος στο γυιό του Αστυάνακτα ήταν τα συγκλονιστικά λόγια : "Εις οιωνός άριστος: Αμύνεσθαι περί πάτρις".

Σπάρτη

Οι Σπαρτιάτες πολεμιστές, φορούσαν, κατά νόμο του Λυκούργου, κατακόκκινη χλαμύδα, για μη φαίνονται τα αίματα των πληγών τους και δειλιάζουν οι συστρατιώτες τους.

Ο λεγόμενος "Καιάδας" δεν ήταν βάραθρο, αλλά σπηλαίωμα στον Ταϋγετο. Τα παιδιά δεν τα σκοτώνανε εκεί, αλλά τα "απέθεταν", τα εγκατέλειπαν.

Λέγεται ότι κάποτε ένας Έλληνας που δοκίμασε τον μέλανα ζωμό είπε πως κατάλαβε "γιατί οι Σπαρτιάτες βαδίζουν με τέτοια ευχαρίστηση στο θάνατο" ! Κι όμως, ο "μέλας ζωμός" ήταν πικάντικο και θρεπτικό φαγητό.

Στη Σπάρτη υπήρχε μυστική αστυνομία - σώμα κατασκόπων με το όνομα "κρυπτεία".

Στην απειλή των περσών ότι η πυκνότητα των βελών τους θα σκεπάσει τον ήλιο, ο Σπαρτιάτης Διηνέκης απάντησε ειρωνικά :"Καλύτερα. Θα πολεμήσουμε υπό σκιάν". Στην τελική φάση της αναμέτρησης, οι πέρσες δεν τόλμησαν να αντιμετωπίσουν τους Έλληνες και τους εξολόθρευσαν από απόσταση με τα βέλη τους. Απόδειξη, οι χιλιάδες αιχμές βελών που βρέθηκαν στις Θερμοπύλες. Οι Έλληνες -πλην των Κρητικών- δε χρησιμοποιούσαν ως κύριο επιθετικό όπλο το τόξο.

O Λεωνίδας, την τελευταία μέρα πριν την αποφασιστική μάχη των Θερμοπυλών, σύστησε σε Σπαρτιάτες και Θεσπιείς να φάνε ελαφρά για να μη δυσκολευτούν στη μάχη."Απόψε θα δειπνήσουμε πλουσιοπάροχα στα βασίλεια του Πλούτωνος" τους είπε, με αυτοσαρκασμό.

Όταν ο Λεωνίδας κατάλαβε πως ήταν περικυκλωμένος από τους Πέρσες και κάθε αντίσταση μάταια, έπεισε τους Έλληνες συμμάχους να φύγουν για να μη θυσιαστούν άδικα. Ο βασιλιάς των θεσπιέων όμως του απήντησε πως δεν φεύγει."Λεωνίδα, δε θα σε αφήσω να πάρεις μόνος σου τη δόξα των Θερμοπυλών" του είπε, και με τους εφτακόσιους οπλίτες του έπεσαν μέχρις ενός.

Ήταν παροιμιώδης η λεκτική λιτότητα των Σπαρτιατών, το "λακωνίζειν". Σε έναν εχθρό που τους απείλησε : "Αν κυριέψω την πόλη σας θα την ισοπεδώσω", απάντησαν : "Αν".

Οἱ ἀσπίδες τῶν Λακεδαιμονίων ἔφεραν σὰν διακριτικὸ ἔμβλημά τους τὸ γράμμα "Λ", ὥστε οἱ ἀντίπαλοι στρατοὶ νὰ γνωρίζουν μὲ ποιοὺς πολεμοῦν.Ἦταν ἕνας τρόπος ἄσκησης ψυχολογικῆς πίεσης στὸν ἀντίπαλο, ποὺ ἐτρομοκρατεῖτο γνωρίζοντας πώς πολεμᾶ τὸν καλύτερο στρατὸ τῆς Ἑλλάδος. Οἱ νέοι ὁπλίτες τῆς Σπάρτης ἐλάμβαναν τὴν ἀσπίδα ἀπὸ τὴ μητέρα τους, μὲ τὴν ἐντολὴ "Τᾶν ἢ ἐπὶ τᾶς". Ἦταν ὑποχρεωμένοι δηλαδὴ νὰ ἐπιστρέψουν νικητὲς μὲ "τᾶν ἀσπίδα" τοὺς ἀνὰ χείρας ἢ νεκροὶ "ἐπὶ τᾶς ἀσπίδος" τοὺς ! Γενικότερα ὅμως στὴν Ἑλλάδα ἡ ἀσπίδα τοῦ πολεμιστῆ ἀντιπροσώπευε τὴν τιμή του. Κάθε πολεμιστὴς ἔπρεπε μετὰ τὴ μάχη νὰ γυρίσει μὲ τὴν ἀσπίδα τοῦ στὸ σπίτι του. Νεκρὸς ἢ ζωντανός. Οἱ ζωντανοὶ ποὺ ἐπέστρεφαν χωρὶς τὴν ἀσπίδα τοὺς Ἦταν τιποτένιοι, "ριψάσπιδες". Παράτησαν τὴν ἀσπίδα τοὺς στὸ πεδίο τῆς μάχης γιὰ νὰ τοὺς εἶναι εὔκολη ἡ φυγὴ ἀπηλλαγμένοι ἀπὸ τὸ βάρος της.

Σε κάποια από τις Ολυμπιάδες, ένας γέροντας προσήλθε στο Στάδιο για να παρακολουθήσει τους αγώνες. Μάταια όμως προσπαθούσε να βρει μία θέση να κάτσει. Μόλις πλησίασε το μέρος όπου κάθονταν οι Σπαρτιάτες, αυτοί αμέσως σηκώθηκαν από σεβασμό για να του προσφέρουν τη θέση τους. Οι υπόλοιποι Έλληνες που βρίσκονταν εκεί γύρω επαίνεσαν του Σπαρτιάτες. Τότε ο γέροντας είπε : "όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν ποιο είναι το καλό. Μόνον οι Σπαρτιάτες, όμως, το πράττουν".

Κάποιος Αθηναίος ρώτησε έναν Σπαρτιάτη, "ποια είναι η ποινή για τις Σπαρτιάτισσες που απατούν τους συζύγους τους". Ο Σπαρτιάτης αποκρίθηκε πως "πρέπει να θυσιάσουν έναν ταύρο που όταν στέκεται στην κορυφή του Ταϋγέτου, πίνει νερό στον Ευρώτα", εννοώντας πως δε νοείται Σπαρτιάτισσα να απατά το σύζυγό της. 

 http://istoria.exnet.gr

Έλλην-Ελλάς

Απόπειρα ερμηνείας της σημασίας της λέξης

  ...εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ γεννήθηκα 'Ἕλλην

"Ἑλλάς": μία λέξη τυλιγμένη στοὺς μύθους ! Τί σημαίνει ἡ λέξη αὐτὴ ; Πολλὰ ἔχουν εἰπωθεῖ, πολλὲς ἑρμηνεῖες ἔχουν δοθεῖ. Γνῶστες τῆς ἑλληνικὲς γλώσσας ὑποστηρίζουν πὼς σημαίνει "φῶς λάμπει", ἐκ τῆς ρίζας σέλ=φωτείζειν. Ἀπὸ αὐτὴν προκύπτουν καὶ ἄλλες ὁμόρριζες λέξεις ὅπως : 'Ἕλλη, Σέλας, Ἐλλοπία, Ἥλιος, Σελήνη, Σελλοὶ κἅ. Ἀσπαζόμενοι τὴν παραπάνω ἐτοιμολογικὴ ἄποψη, προχωροῦμε ἕνα βῆμα ἀκόμη καὶ στὴν ἐννοιολογικὴ ἑρμηνεία τῆς λέξεως αὐτῆς.Οἱ πρόγονοί μας δὲν ἐπέλεξαν τυχαῖα τὸ ὄνομα τῆς φυλῆς τους καὶ κατ'ἐπέκταση αὐτὸ τῆς πατρίδος τους. Εἶχαν ἀντιληφθεῖ τὸ τί σημαίνει νὰ ζεῖς στὸ ΦΩΣ. Νὰ ζεῖς στὸ νοητὸ φῶς τῆς γνώσεως, κυρίως, παρὰ στὸ "ὑλικό" φῶς τῶν οὐρανίων σωμάτων. Πάρα πολλοὶ λαοὶ εἶχαν ἔντονη ἐπαφὴ μὲ τὸ φῶς τοῦ Ἥλιου καὶ ὅλοι μὲ τὸ φῶς τῶν ἄστρων. Κανένας ὅμως, ἀπ' ὅσο γνωρίζουμε, δὲν ὀνόμασε τὴν πατρίδα τοῦ "Χώρα φωτός". Καὶ δὲν ἀναφερόμαστε στοὺς ἀφρικανικοὺς λαοὺς γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ ἡλιοφάνεια Ἦταν μᾶλλον ἐπώδυνη, ἀλλὰ στοὺς λαοὺς τῶν εὔκρατων ζωνῶν (τουλάχιστον). Τὸ πολὺ - πολὺ νὰ λάτρεψαν τὸν ἥλιο σὰ θεό, γιὰ τὴν καλωσύνη του νὰ τοὺς ζεσταίνει καὶ νὰ βοηθᾶ τὴ γῆ στὴν παραγωγὴ ὑλικῶν ἀγαθῶν. Γιὰ τοὺς Ἕλληνες ὅμως, ὁ θεὸς Ἥλιος Ἦταν ὁ θεὸς τῆς ΜΟΥΣΙΚΗΣ (=ἁρμονία, μέτρον, κάλλος) καὶ τῆς ΜΑΝΤΙΚΗΣ (=σοφία, ἐπιστήμη) ἐνῶ καὶ τὸ ὄνομά του εἶναι δηλωτικό της σημασίας του : ΑΠΟΛΛΩΝ = ἅ-πολλῶν ! ἕνας θεός. Ὁ θεὸς εἶναι ἡ ἀπόλυτη γνώση, τὸ ἀπόλυτο φῶς... Φῶς λοιπὸν τῆς γνώσεως, τοῦ νοός, τῆς ἁρμονίας, τῆς ἐπιστήμης, τοῦ κάλους, τοῦ μέτρου. Ἂς θυμηθοῦμε τοὺς Ἰουδαίους τῆς ἀντίστοιχης περιόδου : "ἰσραήλ" δηλαδὴ "ἰσχυρός" Ἦταν καὶ εἶναι τὸ ὄνομά τους. Αὐτὸς ποὺ πάλεψε εὐθέως μὲ τὸ θεὸ καὶ τὸν νίκησε. "Ρωμαῖοι", οἱ δυτικοί μας γείτονες. "Δυνατοί" καὶ αὐτοί... Κι ὅμως, πολὺ πρὶν ἀπ' αὐτούς, τότε ποὺ ὁ κόσμος ζοῦσε στὴν ἀπόλυτη βαρβαρότητα, οἱ δικοί μας πρόγονοι δὲ γοητεύτηκαν ἀπὸ τὸ πρότυπο τοῦ "ἰσχυροῦ" ἀλλὰ μὲ μία ὄχι ἀνεξήγητη λεπτότητα, αὐτοπροσδιορίστηκαν ὡς "φωτοδότες". Ἰσχυροί, ὄχι μὲ τὴν κτηνώδη ἔννοια τῆς λέξης. ἰσχυροὶ πνευματικῶς. ἀντιλαμβάνονται νωρὶς τὸν οἰκουμενικό τους ρόλο. Εἶναι προορισμένοι νὰ κατακτήσουν τὸν κόσμο μὲ τὴ φωτοδοσία τοῦ ἐκπολιτισμοῦ. ἄνθρωποι λοιπὸν οἱ Ἕλληνες, διότι "ἄνω θρώσκουν" καὶ ὄχι homini ποὺ θὰ καταλήξουν "χούς". Εἶναι λαὸς ποὺ φτιάχθηκε ἀπὸ λίθους καὶ ὄχι ἀπὸ χῶμα ! Βρισκόμαστε χρονικῶς στὴν ἀρχή, στὴ χαραυγὴ τῆς Ἱστορίας. Τὸ πρῶτο φῶς τῆς ἀγγίζει τούτη τὴ σκληρὴ μὰ γλυκειὰ ἑλληνίδα γῆ ποὺ στεφανώνει ἡ Μεσόγειος. Μὲ τὸ πρῶτο φῶς τῆς Ἱστορίας γεννιέται ὁ Ἕλλην, οἱ Ἕλληνες, ἡ Ἑλλάς. Ἡ Ἱστορία ἀρχίζει ΜΕ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ φωτισμένο της πλήρωμα. Ἡ Ἑλλὰς ἀρχίζει τὴν ὕπαρξή της μὲ τὴν Ἱστορία τοῦ φωτισμένου-πολιτισμένου ἀνθρώπου τῆς Γῆς καὶ θὰ σβήσει μόνον ὅταν πάψει νὰ ὑπάρχει ἄνθρωπος σ' αὐτὴ τὴ Γῆ... 

Πώς η ελληνική σκέψη δημιούργησε το υπόβαθρο για την ανάπτυξη του χριστιανισμού

Ἤσαν δὲ τινες Ἕλληνες ἐκ τῶν ἀναβαινόντων ἴνα προσκυνήσωσιν ἐν τὴ ἑορτή. Οὗτοι οὒν προσῆλθον Φιλίππω τῷ ἀπὸ Βησθαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες : κύριε, θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδείν. [...] Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίνατο αὐτοὶς λέγων :

ΕΛΗΛΥΘΕΝ Ἡ ΩΡΑ ΙΝΑ ΔΟΞΑΣΘΗ Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

Εἶναι ἐξαιρετικὰ δύσκολο νὰ ἐξαντλήσουμε αὐτὸ τὸ τόσο μεγάλο θέμα, τῆς σχέσης τοῦ ἑλληνισμοῦ μὲ τὸν χριστιανισμό. Ταπεινή μας φιλοδοξία εἶναι νὰ δώσουμε ὁρισμένα στοιχεῖα τῆς ἑλληνικῆς φιλοσοφίας καὶ θρησκείας σὲ ἀναλογία μὲ αὐτὰ τῆς χριστιανικῆς, γιὰ νὰ καταδείξουμε τὴ βαθειὰ ἐπίδραση τῆς πρώτης στὴ δεύτερη, δεδομένου ὅτι ὁ ἑλληνισμὸς προϋπῆρξε τοῦ χριστιανισμοῦ...

Τὸ σύνολο τῶν χριστιανικῶν (καὶ μάλιστα τῶν ὀρθοδόξων) ἀντιλήψεων περιλαμβάνεται στὴν ἑλληνικὴ σκέψη, ἑκατοντάδες ἢ καὶ χιλιάδες ἔτη πρὶν τὴν ἐμφάνιση τοῦ Χριστιανισμοῦ στὸ προσκήνιο τῆς ἱστορίας. Ἐντελῶς ἐνδεικτικὰ μποροῦμε νὰ θυμηθοῦμε τὶς θεολογικὲς καὶ ἠθικὲς ἀρχὲς τῶν Ἑλλήνων ὅπως τὶς διετύπωσαν ὁρισμένοι ἀπὸ τοὺς ἐπιφανέστερους :

Ο Ξενοφάνης καὶ ὁ Σωκράτης πίστευαν πὼς ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, αἰώνιος καὶ ἀμετάβλητος, ἔξω ἀπὸ τὸ χῶρο, ἄϋλος καὶ ἀθέατος, ἐνῶ δὲν ξεφεύγει τίποτα ἀπὸ τὴν προσοχή του : "τὸν δὲ θεοῦ ὀφλαθμὸν πάντα ὁρᾶν". Ἡ θεία Πρόνοια φροντίζει τὰ πάντα :"τὴν δὲ τοῦ Θεοῦ φρόνησιν... πάντων ἐπιμελεῖσθαι".

Ο Ὅμηρος καὶ ὁ Πλάτων θεωροῦν πὼς ὁ Θεὸς εἶναι πανάγαθος καὶ δὲν εὐθύνεται γιὰ τὶς δυστυχίες τῶν ἀνθρώπων.

Ο Πίνδαρος λέει πὼς οἱ ψυχὲς τῶν εὐσεβῶν εἶναι στὸν οὐρανὸ καὶ δοξολογοῦν μὲ ὕμνους τὸ Θεὸ :"... μάκαρα μέγαν ἀσίδοντ' ἐν ὕμνοι". Ανάλογες ἀπόψεις εἶχαν καὶ οἱ Ἀριστοτέλης, Τίμαιος, Ἐπίχαρμος, Θαλὴς Σόλων, Ἐπίκουρος, Θεαίτητος, Ξενοφάνης κ.ἅ. 

Συνεπῶς, οἱ ἕλληνες πίστευαν σὲ ἕναν Θεὸ Παντοδύναμο καὶ Πανάγαθο ποὺ ἀποδίδει δικαιοσύνη. Ἕνα Θεὸ Σοφὸ καὶ Ἄφθαρτο, πανταχοῦ παρώντα, ποὺ δὲν προκαλεῖ κακά. Καὶ ἂν αὐτὲς οἱ ἀπόψεις φαντάζουν γενικόλογες καὶ ἐν πολλοὶς ἀόριστες, παραθέτουμε ρήσεις καὶ θέσεις τῶν ἑλλήνων ποὺ ταυτίζονται μὲ εὐαγγελικὲς τέτοιες :

• "Τὸν δὲ ἐχθρὸν φίλον ποιείν" (Κλεόβουλος) / "Εἰρήνευσον μὲ τὸν ἀντίδικόν σου ταχέως" (Ματθαῖος Ε25)

• "Πράον εἶναι" (Χίλων) / "Μακάριοι οἱ πραεῖς" (Ματθαῖος Ε5)

• "Τὸν δὲ ἐχθρὸν εὐεργετείν" (Κλεόβουλος) / "Εὐεργετεῖτε ἐκείνους οἵτινές σας μισούσι" (Ματθαῖος Ε44)

• "Πατρὸς δὲ καὶ υἱοῦ ἡ αὐτὴ ἦπερ τοῦ Θεοῦ πρὸς ἄνθρωπον" (Ἀριστοτέλης) / "Ἐὰν ἐσεῖς λοιπόν, πονηροὶ ὄντες, ἐξεύρητε νὰ διδητε καλᾶς δόσεις εἰς τὰ τέκνα σας, πόσω μᾶλλον ὁ Πατήρ σας ὁ ἐν τοὶς οὐρανοὶς θέλει δώσει ἀγαθὰ εἰς τοὺς ζητοῦντας παρ' αὐτοῦ ;" (Ματθαῖος Ζ11)

• "Οὐ διαμειψόμεθα τῆς ἀρετῆς τὸν πλοῦτον" (Σόλων) / "Δυσκόλως θέλει εἰσέλθει πλούσιος εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ οὐρανοῦ" (Ματθαῖος ΙΘ23)

• "Πεφυλαγμένος ἄνδρα ἕκαστον, ἄρα μὴ κρυπτὸν ἐχθρὸς ἔχων καρδίη φαιδρῶ προσενέπη προσώπω" (Σόλων" / "Ἔρχονται πρὸς ἐσᾶς μὲ ἐνδύματα προβάτων, ἔσωθεν ὅμως εἶναι λύκοι ἅρπαγες" (Ματθαῖος Ζ15)

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὰ διδάγματα τῶν ποιητῶν καὶ τῶν φιλοσόφων ἡ ἴδια ἡ λειτουργικὴ καὶ οἱ συμβολισμοὶ τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν μυστηρίων μεταφέρθηκαν -σχεδὸν αὐτούσια- στὴ χριστιανικὴ λειτουργικὴ καὶ παράδοση :

Κάθε πόλις εἶχε τὸν προστάτη θεό της. Π.χ. αἳ Ἀθῆναι τὴν Ἀθηνᾶ, τὸ Βυζάντιο τὴν Ἀρτέμιδα κ.ὁ.κ, ὅπως καὶ σήμερα κάθε πόλη ἔχει τὸν προστάτη Ἅγιό της (Θεσσαλονίκη τὸν Ἅγιο Δημήτριο, Πάτρα τὸν Ἅγιο Ἀνδρέα κ.ὄκ). Ἀλλὰ καὶ τὸ γνωστὸ θρησκευτικὸ ἔθιμο τοῦ πανηγυριοῦ ἔχει ἑλληνικὴ προέλευση. "Ταύτη δὲ τὴ Θεῶ καὶ ἐν Ὀλυμπίᾳ κατ' ἔτος συντελεῖται πανήγυρις" γράφει ὁ Στράβων στὰ "Γεωγραφικά" του.

Οι Ἕλληνες δὲν ἤσαν εἰδωλολάτρες (ὅσο δὲν εἶναι καὶ οἱ σημερινοὶ Χριστιανοί) οὔτε πίστευαν σὲ πολλοὺς Θεούς. Ὁ Θεὸς Ἦταν ἕνας καὶ γύρω τοῦ ὑπῆρχαν οἱ "Ἅγιοι". Ὁ Ποσειδῶν, προστάτευε τοὺς θαλασσινοὺς ὅπως καὶ ὁ Ἅγιος Νικόλαος στὴν Ὀρθόδοξη πίστη, ὁ Ἄρης τοὺς πολεμιστὲς ὅπως καὶ ὁ Ἅγιος Γεώργιος, ὁ Ἑρμῆς τοὺς ὁδοιπόρους καὶ ταξιδιῶτες ὅπως ὁ Ἅγιος Χριστοφόρος τοὺς ὁδηγοὺς σήμερα, ἡ "Πρόμαχος Ἀθηνᾶ" καὶ ἡ "Ὑπέρμαχος Στρατηγὸς Παναγία" πολεμικὲς προστάτιδες τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, κ.ὁ.κ.

Ἐπίσης, ὅσοι ἀπὸ τοὺς θνητοὺς διακρίνονταν γιὰ τὸ ἦθος καὶ τὴν ἔντιμη ζωὴ τοὺς γίνονταν "θεοί" (Ἡρακλῆς, Ἀχιλλεὺς κλπ), ὅπως δέχεται καὶ ἡ Ἐκκλησία μας πὼς οἱ ἄριστοι τῶν θνητῶν ἁγιάζουν καὶ πλησιάζουν τὸ Θεὸ !

Ἡ θεία Κοινωνία εἶναι τὸ αἷμα τοῦ Κυρίου, διὰ τῆς ὁποίας ὁ μεταλαμβάνων ἑνώνεται μὲ αὐτόν. Ὁ Παυσανίας ἀναφέρει στὰ "Κορινθιακά" μία γυναίκα ποὺ γεύεται τὸ αἷμα θυσιασμένου ἀρνιοῦ γιὰ νὰ νοιώσει τὴ χάρη τοῦ θεοῦ "θυομένης δὲ ἐν νυκτὶ ἀρνὸς κατὰ μήνα ἕκαστον, γευσαμένη δὴ τοῦ αἵματος ἡ γυνὴ κάτοχος εἰς τοῦ θεοῦ γίνεται " !

Αλλά καὶ ἡ προσφορὰ δημητριακῶν , κρασιοῦ, λαδιοῦ, μελιοῦ καὶ ἄλλων καρπῶν, ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες γιὰ νὰ τιμήσουν τοὺς νεκρούς τους, ταυτίζεται μὲ τὸ ὀρθόδοξο τυπικὸ ἀπόδοσης τιμῶν πρὸς τοὺς νεκρούς. Ἀκόμα καὶ τὸ κυπαρίσσι ποὺ ὑπάρχει στὰ χριστιανικὰ νεκροταφεῖα, Ἦταν γιὰ τοὺς ἀρχαίους σύμβολο πένθους ἀφιερωμένο στὸν Πλούτωνα.

Θα Ἦταν ἴσως κουραστικὸ νὰ ἀναφερθοῦμε ἀναλυτικὰ στὶς ἐπὶ μέρους ὁμοιότητες τῶν συμβολισμῶν καὶ τῆς λατρείας τῆς ἑλληνικῆς θρησκείας μὲ τὴν Ὀρθοδοξία. Εἶναι γεγονὸς πὼς εἶναι πάμπολλες : ὁ Σταυρός, ἡ βάπτιση, ἡ ἁγία Τράπεζα, ἡ διαίρεση τοῦ ναοῦ σὲ τμήματα, τὰ ἄμφια τῶν ἱερέων, ἡ μορφὴ καὶ ὁ ρόλος τῶν ἀγαθοδαιμόνων τῶν ἀρχαίων (ἀγγέλων) κτλ., κατάγονται εὐθέως ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ παράδοση.

Ἴσως ὁρισμένοι ἔχουν τὴν πεποίθηση πὼς ὁ Χριστιανισμὸς δέχθηκε μὲν κάποια ἐπίδραση ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες, ἀλλὰ πάντως ἡ συνδρομὴ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ Ἦταν σημαντικότερη. Ὁ ἰσχυρισμὸς αὐτὸς ὅμως καταρρίπτεται ἀμέσως ἀπὸ τὴν οὐσία τοῦ Χριστιανισμοῦ : Ἡ παραδοχὴ τῆς διττῆς φύσεως τοῦ θεανθρώπου ἔχει τὶς ρίζες της στὴν ἑλληνικὴ φιλοσοφικὴ ἀντίληψη τῆς "ἀσυγχύτου ἑνώσεως", ἰδέα ἄγνωστη γιὰ τοὺς Ἰουδαίους ἀλλὰ τόσο κοινὴ γιὰ τοὺς ἕλληνες φυσικοὺς καὶ φιλοσόφους. Ἀλλὰ καὶ στὴ ρίζα τοῦ τὸ ὅλο θέμα εἶναι ἀκατανόητο γιὰ ἕναν Ἰουδαῖο : νὰ γεννιέται ὁ Θεὸς ἀπὸ ἄνθρωπο ; νὰ γεννάει ὁ ἄνθρωπος Θεὸ ; ...εἶναι ἱεροσυλία καὶ ἀξίζει τουλάχιστον τὸ ἀνάθεμα ! Γιὰ τὸν ἕλληνα ὅμως εἶναι πολὺ φυσιολογικὸ αὐτὸ τὸ τόσο σκανδαλῶδες γιὰ τὸν Ἰουδαῖο. Ἡ ἑλληνικὴ σκέψη (φιλοσοφία καὶ συλλογικὴ συνείδηση) στάθηκε ἡ κινητήριος δύναμη γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ χριστιανικοῦ μυνήματος. Ὁ κόσμος τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, διαποτισμένος ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ σκέψη καὶ γλώσσα (ἑλληνιστικὸς κόσμος, κοινὴ ἑλληνικὴ γλώσσα) δέχθηκε τὸ χριστιανισμό.

Χωρὶς τοὺς Ἕλληνες, ὁ Χριστιανισμὸς σίγουρα δὲ θὰ Ἦταν αὐτὸς ποὺ εἶναι σήμερα, ἀλλὰ καὶ ἴσως νὰ μὴν εἶχε ὑπάρξει κι ὄλας !

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Το αλφαβητάρι του Γέρου του Μωριά

Το Γένος ποτέ δεν υποτάχτηκε στον Σουλτάνο.
Είχε πάντα το βασιλιά του,το στρατό του, τα κάστρα του.

Βασιλιάς του, ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, 
στρατός του οι Aρματολοί και οι Κλέφτες,
κάστρα του η Μάνη και το Σούλι...

(λόγοι Θ.κολοκοτρώνη)

Α – Άνδρας. Συμπεριφέρθηκε αντρίκια σε όλη τη ζωή του. Με ανιδιοτέλεια και μεγαλοψυχία προς τους εχθρούς του.

Β – Βουνό. Μία ζωή στα βουνά την έζησε. Εκεί γεννήθηκε, εκεί μεγάλωσε και ανδρώθηκε. Κλεφτόπουλο στην αρχή, Αρματολός στη συνέχεια, κυνηγημένος μετά, τρομερός Στρατηγός της Ελληνικής Επανάστασης στο τέλος, πάντοτε στο βουνό …

Γ – Γέρος. Από νέος που ήταν, ο λόγος του είχε βαρύτητα και ήταν μεστός νοημάτων, όπως ενός σοφού γέροντα. Γι’ αυτό και τον ονόμασαν “Γέρο του Μωριά”.

Δ – Δερβενάκια. Καλοκαίρι του 1822. Η Επανάσταση κινδυνεύει να καταπνιγεί από την στρατιά των 30.000 ανδρών του Δράμαλη πασά. Ο Κολοκοτρώνης μετατρέπει τους πανικόβλητους χωρικούς σε τρομερούς τουρκομάχους, που υπό την αρχηγία του συντρίβουν τον τουρκικό στρατό στα Δερβενάκια της Κορινθίας και εδραιώνουν την Επανάσταση στο Μωριά.

Ε – Ελλάδα. Ελευθερία. Λέξεις και έννοιες που ταύτισε μεταξύ τους και πολέμησε και έχυσε το αίμα του γι’ αυτές.

Ζ – Ζηλοφθονία. Η μεγάλη φήμη του ονόματος του, οι επιτυχίες του στον πόλεμο, στερούν επίζηλους τίτλους δόξας από τους επαγγελματίες πολιτικούς που ήθελαν να καρπωθούν τα αποτελέσματα του Αγώνα και το αίμα των Πολεμιστών και του Κολοκοτρώνη. Η διχόνοια, σαν εθνικό ελάττωμα, ακολουθεί τους έλληνες. Τον πρόδωσαν οι κοτζαμπάσηδες στους Τούρκους, τον κυνήγησαν οι πολιτικοί, σκότωσαν τον γυιό του και φυλάκισαν τον ίδιο, τον κατεδίκασαν σε θάνατο.

Η – Ήθος. Μεγαλοψυχία. Συγχώρησε τους εχθρούς του όλους. Δεν τιμώρησε –παρά το ότι το είχε ορκισθεί- εκείνους που ευθύνονταν για τον θάνατο των συγγενών του και αργότερα του γυιού του.

Θ – Θεός. “Έλληνες, ο Θεός υπέγραψε για την ελευθερία της πατρίδος και δεν την παίρνει πίσω την υπογραφή του !”, συνήθιζε να λέει και να εμψυχώνει τους Έλληνες.

Ι – Ικανότητα. Μοναδική ήταν η ικανότητά του να παραπλανά τον αντίπαλο, να εφευρίσκει και να τελειοποιεί μεθόδους στρατιωτικής τακτικής, να εμψυχώνει τα παλληκάρια του.

Κ – Καπετάνιος. Ο τίτλος σύμφωνα με τον οποίο τον προσφωνούσαν τα παλληκάρια του. Καπετάνιος λεγόταν ο αρχηγός μιάς κλέφτικης ομάδας, ο οπλαρχηγός.

Λ – Λάμψη. “Λάμπουν τα χιόνια στα βουνά, κι ο ήλιος στα λαγκάδια, έτσι λάμπει κι η Κλεφτουριά, οι Κολοκοτρωναίοι…” λέει ένα δημοτικό τραγούδι που εξυμνεί την παλληκαριά και την δόξα της οικογένειας των Κολοκοτρωναίων, την οικογένεια που ταύτισαν με τα κατορθώματα και την ανυπακοή των Κλεφτών.

Μ – Μαγιώρος. Ο Κολοκοτρώνης, προεπαναστατικά, είχε υπηρετήσει στο Ελληνικό Σύνταγμα του Αγγλικού στρατού στα Επτάνησα, ως Ταγματάρχης (Μαγιώρος). Στη διάρκεια της θητείας του αυτής έμαθε πολλά για την στρατιωτική τέχνη και τα εφάρμοσε αργότερα στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας.

Ν – Ναύπλιο. Στην πρώτη πρωτεύουσα του ελεύθερου ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο, και στο μεσαιωνικό του κάστρο, το Παλαμήδι, παρέμεινε φυλακισμένος ο μεγάλος Στρατηγός. Συκοφαντημένος από τους εχθρούς του, που δεν σεβάστηκαν την ηλικία του (ήταν τότε 63 ετών) και την προσφορά του στον Αγώνα, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Τον Μάιο του 1835, όταν ο βασιλιάς Όθων ενηλικιώθηκε και ανέλαβε τα καθήκοντά του, αμέσως υπέγραψε για την αποφυλάκιση του ήρωα.

Ξ – Ξένοι. Ο Κολοκοτρώνης πάντα πίστευε πως οι Έλληνες έχουν χρέος να πολεμήσουν μόνοι τους για την Ανεξαρτησία τους χωρίς τη βοήθεια ξένων. Πίστευε πως οι ξένοι απλώς εξυπηρετούσαν τα συμφέροντά τους χρησιμοποιώντας φθηνό (γι’ αυτούς) ελληνικό αίμα. Έβλεπε με δυσπιστία την ανάμειξή τους στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδος.

Ο – Ομόνοια. Για την ομόνοια μεταξύ των ελλήνων πάλευε ο Κολοκοτρώνης. Στις προδοσίες και τις ραδιουργίες των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικών που είχαν στόχο εκείνον, ποτέ δεν αντέδρασε ωθούμενος από προσωπικά κίνητρα. Δεν ήθελε να χύνεται ελληνικό αίμα από ελληνικά χέρια. Σαν καλός πατριώτης έπαιρνε τις αποφάσεις εκείνες που ήταν οι αρμόζουσες για το γενικό καλό και την Επανάσταση.

Π – Παλληκάρια. Έτσι ονομάζονταν από τους αρχηγούς τους τα νεώτερα σε ηλικία μέλη των κλέφτικων ομάδων. Συχνά διοργάνωναν μεταξύ τους αγωνίσματα για την ανάδειξη του καλύτερου σκοπευτή, του πιο γρήγορου στο τρέξιμο, του πιο δυνατού στην πάλη, στο λιθάρι κ.ο.κ.

Ρ – Ραμοβούνι Μεσσηνίας. Κάτω από μια βελανιδιά του βουνού αυτού, η καπετάνισσα μάνα του τον έφερε στον κόσμο, τον Φεβρουάριο του 1770.

Σ – Συνείδηση. Στην εθνική συνείδηση των ελλήνων έχει ριζώσει η εικόνα της Επανάστασης ταυτισμένη με αυτήν του θρυλικού Γέρου του Μωριά.

Τ – Τριπολιτσά. Η Τρίπολη ήταν τότε η πρωτεύουσα της Πελοποννήσου. Ο Κολοκοτρώνης διαπίστωσε πως ήταν ανάγκη να καταληφθεί η πόλη από τους Επαναστάτες για να αποδυναμωθεί η παρουσία των τούρκων στο Μωριά. Το καλοκαίρι του 1821, οι Έλληνες υπό την καθοδήγηση του αλώνουν την πόλη και παίρνουν εκδίκηση για τις τουρκικές αγριότητες 400 χρόνων.

Υ – Ο Κολοκοτρώνης δεν επεδίωξε προσωπικά οφέλη και ανταλλάγματα από την συμμετοχής του στον Εθνικό Αγώνα. Πέθανε φτωχός από υλικά αγαθά, πλούσιος όμως από την αγάπη του απλού λαού, ευτυχής που είδε μέρος της Πατρίδας του, για την οποία αγωνίσθηκε σκληρά, ελεύθερο.

Φ – Φωτιά. “Φωτιά στα σπίτια και τσεκούρι στην περιουσία και το λαιμό εκείνων που κάνουν τα χατίρια των Τούρκων. Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους ! ” Και πού να ήξερε ο Γέρος πόσο επίκαιρα θα ήταν τα λόγια του 180 χρόνια μετά την εισβολή του Ιμπραήμ στο Μωριά !!!

Χ – Χαστούκι. Όταν ήταν μικρός κουβαλούσε ξύλα στο σπίτι με το γαϊδουράκι του. Είχε βρέξει και το φορτωμένο ζωντανό γλίστρισε και έπεσε μέσα σε μία λούμπα με λασπόνερα, λερώνοντας κάποιον τούρκο που περνούσε τυχαία από εκεί Ο τούρκος χαστούκισε τον μικρό Θοδωρή με περιφρόνηση. Κοκκινίζοντας από την ντροπή και την αγανάκτηση, ο μικρός Κολοκοτρώνης ορκίσθηκε να γυρίσει διπλά και τρίδιπλα εκείνα τα χαστούκια στην Τουρκιά. Το’πε και το ‘κανε !

Ψ – Ψυχή και παλληκαριά…

Ω – Ωραίος. Ο Κολοκοτρώνης ήταν “ωραίος ως Έλλην”. Συγκέντρωνε όλα τα θετικά χαρακτηριστικά της φυλής μας. Ανιδιοτέλεια, μεγαλοψυχία, ήθος, πατριωτισμό, αγωνιστικότητα, πίστη. 

Το γιατί και το πώς του "ΟΧΙ"

Ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού Ι.Μεταξά κατά την 30-10-1940   

Ἀνακοινώσεις τοῦ Πρωθυπουργοῦ Ι.Μεταξὰ πρὸς τοῦ ἰδιοκτήτας καὶ ἀρχισυντάκτας τοῦ ἀθηναϊκοῦ τύπου κατὰ τὴν 30-10-1940   

Κύριοι.

Ἔχω λογοκρισίαν καὶ ἠμπορῶ νὰ σᾶς ὑποχρεώσω νὰ γράψετε μόνον ὅ,τι θέλω. Αὐτὴν τὴν ὥραν ὅμως δὲν θέλω μόνο τὴν πέννα σας. Θέλω καὶ τὴν ψυχή σας. Γι’αὐτό σας ἐκάλεσα σήμερα γιὰ νὰ σᾶς μιλήσω μὲ χαρτιὰ ἀνοιχτά. Θὰ σᾶς εἰπῶ τὰ πάντα. Θὰ σᾶς εἰπῶ ἀκόμη καὶ τὰ μεγάλα μου πολιτικὰ μυστικά. Θέλω νὰ ξέρετε καὶ σεῖς ὅλα τα σχετικὰ μὲ  τὴν ἐθνική μας περιπέτεια  ὥστε νὰ γράφετε, ὄχι συμμορφούμενοι πρὸς τᾶς ὁδηγίας μου, ἀλλὰ ἐμπνεόμενοι εἰς τὴν προσωπικὴν πίστιν ἀπὸ τὴν γνῶσιν τῶν πραγμάτων.

Σᾶς ἀπαγορεύω νὰ ἀνακοινώσετε σχετικὰ τὸ παραμικρὸν σ’ ὁποιονδήποτε ἀπολύτως καὶ γιὰ οἱονδήποτε λόγον. Κάθε παράβασις αὐτῆς τῆς ἐντολῆς μου θὰ ἔχη διὰ τὸν ὑπεύθυνον – καὶ νὰ εἶσθε βέβαιοι ὅτι θὰ εὑρεθῆ ὁ ὑπεύθυνος – τᾶς συνεπείας τᾶς ὁποίας πρέπει νὰ ἔχη σὲ πόλεμο ζωῆς ἢ θανάτου τοῦ Ἔθνους ἡ προδοσία ἑνὸς μεγάλου μυστικοῦ, ἔστω καὶ αὐτὸ ἂν ἔγινεν ἀπὸ ἀφέλεια, χωρὶς τὴν παραμικρὴ κακὴ πρόθεση. Φυσικὰ ἔχω τὸ λόγο σας…..

Μὴ νομίσετε ὅτι ἡ ἀπόφαση τοῦ «Ὄχι» πάρθηκε ἔτσι, σὲ μία στιγμή. Μὴ φαντασθῆτε ὅτι ἐμπήκαμε στὸν πόλεμο αἰφνιδιαστικά. Ἢ ὅτι δὲν ἔγινε πᾶν ὅ,τι ἐπετρέπετο καὶ μποροῦσε νὰ γίνη διὰ νὰ τὸν ἀποφύγωμεν. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς καταλήψεως τῆς Ἀλβανίας ,τὸ Πάσχα πέρυσι, τὸ πράγμα ἄρχισε νὰ φαίνεται. Ἀπὸ τὸν περασμένο Μάϊο εἶπα καθαρὰ στὸν κ. Γκράτσι ὅτι ἂν προσεβαλλόμεθα εἰς τὰ ἐθνικὰ κυριαρχικά μας δικαιώματα, θὰ ἀνθιστάμεθα ἀντὶ πάσης θυσίας καὶ δι’ ὅλων τῶν μέσων. Συγχρόνως ὅμως μου ἤρχοντο ἀπὸ τὴ Ρώμη, ἀπὸ τὴ Βουδαπέστη, ἀπὸ τὰ Τίρανα, ἀπὸ παντοῦ πληροφορίαι ἀντίθετοι.

Εἰς τᾶς 15 Αὐγούστου ἔγινεν ὁ τορπιλλισμὸς τῆς «Ἕλλης». Γνωρίζετε ὅτι ἀπὸ τὴν πρώτην στιγμὴν διεπιστώθη ὅτι τὸ ἔγκλημα ἦτο ἰταλικόν. Ἐν τούτοις ,δὲν ἐπετρέψαμεν νὰ γνωσθῆ ὅτι εἴχομεν καὶ τᾶς ὑλικᾶς πλέον ἀποδείξεις περὶ τῆς ἐθνικότητος τοῦ ἐγκληματίου. Συγχρόνως ὅμως διέταξα τὰ ἀντιτορπιλλικά, τὰ ὁποῖα συνώδευον τὰ πλοῖα ποὺ μετέφερον τοὺς προσκυνητᾶς ἀπὸ τὴν Τῆνον μετὰ τὸ ἔγκλημα, ἂν προσβληθοῦν ἀπὸ ἀεροπλάνα ἢ ὁπωσδήποτε ἄλλως νὰ κάμουν ἀμέσως χρῆσιν τῶν ὅπλων τῶν.

Θὰ σᾶς ἀποκαλύψω τώρα ὅτι τότε διέταξα νὰ βολιδοσκοπηθῆ καταλλήλως τὸ Βερολίνον. Μοῦ διεμηνύθη ἐκ μέρους τοῦ Χίτλερ ἡ σύστασις νὰ ἀποφύγω οἱονδήποτε μέτρον δυνάμενον νὰ θεωρηθῆ ἀπὸ τὴν Ἰταλίαν πρόκλησις. Ἔκαμα τὸ πᾶν διὰ νὰ μὴ μποροῦν οἱ ἰταλοὶ νὰ ἐμφανισθοῦν ὡς δυνάμενοι νὰ ἔχουν ὄχι ἀφορμᾶς εὐλόγους, ἀλλ’ οὔτε εὐλογοφανὲς παράπονον ἐκ μέρους μας, ἂν καὶ ἀπὸ τὴν πρώτην στιγμὴν ἀντελήφθην  τί πράγματι ἐσήμαινεν ἡ ὅλως ἀόριστος σύστασις τοῦ Βερολίνου. Σεῖς καλύτερον παντὸς ἄλλου γνωρίζετε ὅτι ἔκαμα τὸ πᾶν διὰ νὰ μὴ δώσωμεν ἀφορμὴν ἐμφανίσεως τῆς Ἰταλίας ὡς δυναμένης νὰ ἔχη εὐλογοφανεῖς κὰν ἀφορμᾶς αἰτιάσεων. Λόγω τοῦ ἐπαγγέλματός σας ἔχετε παρακολουθήσει εἰς ὅλες τις λεπτομέρειες τὴν ἱστορίαν τῶν ἀτελειώτων ἰταλικῶν προκλήσεων, δημοσιογραφικῶν καὶ ἄλλων, ἀλλὰ καὶ τὴν χριστιανικὴν ὑπομονή, τὴν ὁποίαν ἐτηρήσαμεν προσποιούμενοι ὅτι δὲν τὶς καταλαβαίνουμε, περιοριζόμενοι μόνον σὲ δημοσιογραφικᾶς ἀνασκευᾶς τῶν ἰταλικῶν ἐναντίον μας κατηγοριῶν.

Ὁμολογὼ  ὅτι ἐμπρὸς εἰς τὴν φοβερὰν εὐθύνην τῆς ἀναμίξεως τῆς Ἑλλάδος εἰς τέτοιον μάλιστα πόλεμον, ἔκρινα πὼς καθῆκον μου ἦτο νὰ δῶ ἐὰν θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ προφυλάξω τὸν τόπο ἀπὸ αὐτόν, ἔστω καὶ διὰ παντὸς τρόπου, ὁ ὁποῖος ὅμως θὰ συμβιβάζετο μὲ τὰ γενικώτερα συμφέροντα τοῦ Ἔθνους. Εἰς σχετικᾶς βολιδοσκοπήσεις πρὸς τὴν κατεύθυνσιν τοῦ Ἄξονός μου ἐδόθη νὰ ἐννοήσω σαφῶς ὅτι μόνη λύσις θὰ ἠμποροῦσε νὰ εἶναι μία ἐκούσια προσχώρησις τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν «Νέαν Τάξιν». Προσχώρησις ἡ ὁποία θὰ ἐγίνετο λίαν εὐχαρίστως δεκτὴ ἀπὸ τὸν Χίτλερ ὡς «ἐραστήν» τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος. Συγχρόνως ὅμως μου ἐδόθη νὰ ἐννοήσω ὅτι ἡ ἔνταξις εἰς τὴν Νέαν Τάξιν πρϋποθέτει προκαταρκτικὴν ἄρσιν ὅλων τῶν παλαιῶν διαφορῶν μὲ τοὺς γείτονάς μας. Καὶ ναὶ μὲν αὐτὸ θὰ συνεπήγετο φυσικὰ θυσίας τινὰς διὰ τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ αι θυσίαι θὰ ἔπρεπε νὰ θεωρηθοῦν ἀπολύτως «ἀσήμαντοι» ἐμπρὸς εἰς τὰ «οἰκονομικὰ καὶ ἄλλα πλεονεκτήματα» τὰ ὁποῖα θὰ εἶχε διὰ τὴν Ἑλλάδα ἡ Νέα Τάξις εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ εἰς τὴν Βαλκανικήν. Φυσικά, μὲ πάσαν περίσκεψιν καὶ ἀνεπισήμως, ἐπεδίωξα δι’ὅλων τῶν μέσων νὰ κατατοπισθῶ συγκεκριμένως ποῖαι θὰ ἤσαν αἳ θυσίαι αὐταί, μὲ τᾶς ὁποίας ἡ Ἑλλὰς θὰ ἔπρεπε νὰ πληρώση τὴν ἀτίμωσιν τῆς ἐξ ἰδῖας θελήσεως προσφορᾶς της νὰ ὑπαχθῆ ὑπὸ τὴν Νέα Τάξιν. Μὲ καταφανῆ προσπάθεια ἀποφυγῆς σαφοῦς καθορισμοῦ μου ἐδόθη νὰ καταλάβω ὅτι ἡ πρὸς τοὺς Ἕλληνας στοργὴ τοῦ Χίτλερ ἦτο ἡ ἐγγύησις ὅτι αἳ θυσίαι αὐταὶ θὰ περιωρίζοντο εἰς τὸ ἐλάχιστον δυνατόν.

Ὅταν ἐπέμεινα νὰ κατατοπισθῶ, πόσον ἐπὶ τέλους θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι αὐτὸ τὸ «ἐλάχιστον» τελικῶς μας ἐδόθη νὰ καταλάβωμεν ὅτι τοῦτο συνίστατο εἰς μερικᾶς ἱκανοποιήσεις πρὸς τὴν Ἰταλίαν δυτικῶς μέχρι Πρεβέζης, ἴσως καὶ πρὸς τὴν Βουλγαρίαν ἀνατολικῶς μέχρι Δεδεαγὰτς (Ἀλεξανδρουπόλεως).

Δηλαδὴ θὰ ἔπρεπε διὰ νὰ ἀποφύγωμεν τὸν πόλεμον, νὰ γίνωμεν ἐθελονταὶ δοῦλοι καὶ νὰ πληρώσωμεν αὐτὴν τὴν «τιμήν» μὲ τὸ ἅπλωμα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ τῆς Ἑλλάδος πρὸς ἀκρωτηριασμὸν ἀπὸ τὴν Ἰταλίαν καὶ τοῦ ἀριστεροῦ πρὸς ἀκρωτηριασμὸν ἀπὸ τὴν Βουλγαρίαν. Φυσικὰ δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ μὴ προβλέψη κανεὶς ὅτι εἰς μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οἱ Ἄγγλοι θὰ ἔκοβαν καὶ αὐτοὶ τὰ πόδια τῆς Ἑλλάδος. Καὶ μὲ τὸ δίκαιον των. Κυρίαρχοι πάντοτε τῆς θαλάσσης δὲν θὰ παρέλειπον ὑπερασπίζοντες πλέον τὸν ἑαυτὸν των, ἔπειτα ἀπὸ μίαν τοιαύτην αὐτοδούλωσιν τῆς Ἑλλάδος εἰς τοὺς ἐχθροὺς των, νὰ καταλάβουν τὴν Κρήτην καὶ τᾶς ἄλλας νήσους μας τουλάχιστον. Τὸ συμπέρασμα αὖτο δὲν προέκυπτεν μόνον ἀπὸ τὴν πλέον ἁπλὴν λογικήν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀσφαλεῖς καὶ βεβαίας πληροφορίας ἐξ Αἰγύπτου, καθ’ ἂς εἶχεν ἤδη προμελετηθῆ καὶ ἀντιμετωπισθῆ ἡ ἐνέργεια ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ γίνη, ὡς φυσικὸν ἐπακόλουθον πάσης τυχὸν ἑκουσίας ἢ ἀκουσίας συνεργασίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸν Ἄξονα, εἰς τᾶς ἑλληνικᾶς νήσους καὶ πρὸς παρεμπόδισιν ἐν περιπτώσει τῆς δυνατότητος διὰ τὸν Ἄξονα νὰ τᾶς χρησιμοποιήση.

Δὲν δύναμαι, ἀφ’ἑτέρου, νὰ μὴ παραδεχθῶ ὅτι εἰς μίαν τοιαύτην περίπτωσιν δὲν θὰ εὐρίσκετο μὲ τὸ μέρος τῆς κυβερνήσεως, ἡ ὁποία διὰ νὰ προφυλάξη τὸν τόπον ἀπὸ τὸν πόλεμον θὰ τὸν κατεδίκαζε εἰς ἐθελουσίαν ὑποδούλωσιν μετ’ ἐθνικοῦ ἀκρωτηριασμοῦ.

Αὐτὴ ἡ δῆθεν προφύλαξις θὰ ἦτο διὰ τὴν τύχην τῆς εἰς τὸ μέλλον ἑλληνικῆς φυλῆς, πλέον ὀλέθρια καὶ ἀπὸ τᾶς χειροτέρας ἔστω συνεπείας ὁποιουδήποτε πολέμου. Τὸ δίκαιον, λοιπὸν δὲν θὰ ἦτο μὲ τὸ μέρος τῆς Κυβερνήσεως τῶν Ἀθηνῶν, ἐὰν ἡ τελευταῖα ἐνήργει κατὰ τᾶς ὑποδείξεις τοῦ Βερολίνου ποὺ ἀνέφερα. Τὸ δίκαιον θὰ ἦτο μὲ τὸ μέρος τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος θὰ κατεδίκαζεν καὶ τῶν Ἄγγλων, οἱ ὁποῖοι ὑπερασπίζοντες τὴν ὕπαρξιν των, ἐπίσης δικαίως, θὰ ἐλάμβανον τὰ μέτρα ποὺ ἐφέροντο ἔχοντες μελετήσει, εἰσακούοντες ἄλλωστε τᾶς δικαίας αἰτιάσεις τῶν Ἑλλήνων, οἶαι θὰ προέκυπτον ἐν καιρῷ ἂν ἐδίδετο ἡ εὔλογος αὐτὴ ἀφορμή.

Θὰ ἐδημιουργοῦντο ἔτσι ὄχι δυό, ὅπως τὸ 1916, ἀλλὰ τρεῖς αὐτὴν τὴν φορὰν Ἑλλάδες. Πρώτη θὰ ἦτο ἡ ἐπίσημος τῶν Ἀθηνῶν, ἡ ὁποία θὰ εἶχε φθάσει εἰς τὴν πώρωσιν καὶ τὸ κατάντημα διὰ νὰ ἀποφύγη τὸν πόλεμον, νὰ δεχθῆ νὰ γίνη ἐθελοντὴς δοῦλος, πληρώνουσα μάλιστα τὴν τιμὴν αὐτὴν καὶ μὲ τὴν συγκατάθεσίν της νὰ αὐτοακρωτηριασθῆ τραγικώτατα, παραδίδουσα εἰς τὴν δουλείαν πληθυσμοὺς ἀμιγῶς ἑλληνικοὺς καὶ μάλιστα, δύναμαι νὰ εἴπω, τοὺς ἑλληνικώτερους τῶν ἑλληνικῶν τοιούτους. Δευτέρα θὰ ἦτο ἡ πραγματικὴ Ἑλλάς. Δηλαδὴ ἡ παμψηφία τῆς κοινῆς γνώμης τοῦ Ἔθνους, τὸ ὁποῖον ποτὲ δὲν θὰ ἀπεδέχετο τὴν ἑκουσίαν του ὑποδούλωσιν πληρωμένην μάλιστα, μὲ ἐθνικὸν ἀκρωτηριασμὸν ἀφόρητον καὶ ἰσοδυναμοῦσαν μὲ ὁριστικὴν ἀτίμωσιν καὶ μελλοντικὴν βεβαίαν ἐκμηδένισιν τοῦ Ἑλληνισμοῦ ὡς ἐννοίας καὶ ὀντότητος, ἐκμηδένισιν πρώτον ἠθικὴν καὶ δεύτερον ἐν συνέχειᾳ τῆς ἠθικῆς καὶ ὑλικήν. Τὸ Ἔθνος οὐδέποτε θὰ συνεχώρει εἰς τὸν Βασιλέα καὶ τὴν Ἐθνικὴν Κυβέρνησιν τῆς 4ης Αὐγούστου τοιαύτην πολιτικήν. Τρίτη, τέλος, θὰ προέκυπτε μία ἀκόμη Ἑλλάς, ἡ Ἑλλὰς τὴν ὁποίαν δὲν θὰ παρέλειπον νὰ δημιουργήσουν, φυσικὰ μὲ τὴν ἐπίκλισιν τοῦ δημοκρατισμοῦ, οἱ δημοκρατικοὶ Ἕλληνες ὑπὸ τὴν κάλυψιν τοῦ Βρεττανικοῦ στόλου εἰς τᾶς νήσους Κρήτην καὶ εἰς τᾶς ἄλλας. Ἡ τρίτη αὐτὴ Ἑλλάς, ἡ «Δημοκρατική» θὰ εἶχε μὲ τὸ μέρος τῆς ὄχι μόνον τὴν πρόθυμον ὑποστήριξιν τῆς Ἀγγλίας, εἰς τὴν ὁποίαν θὰ ἔδιδε τὸ δικαίωμα νὰ καλύψη τᾶς νήσους μας, καλυπτομένη καὶ ἡ ἴδια εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν, ἀλλὰ θὰ εἶχε μὲ τὸ μέρος της καὶ τὸ ἐθνικὸν δίκαιον. Ἡ ἠθική της δύναμις, λοιπὸν θὰ ἀπερρόφα μοιραίως τὴν ἐπίσημον Ἑλλάδα, διότι θὰ διέθετεν, ἡ τρίτη αὐτὴ Ἑλλάς, τὴν ἀνεπιφύλακτον ἔγκρισιν καὶ ἐνίσχυσιν τῆς ἀνεπισήμου, τῆς «δευτέρας» Ἑλλάδος, τῆς ἐθνικῆς δημοσῖας γνώμης ἐν τὴ παμψηφία της.

Ἔζησα, κύριοι, τὴν περίοδον τοῦ ἐθνικοῦ διχασμοῦ, ποὺ ἐδημιουργήθη τὸ 1916 ὅταν ἀπὸ τὴν κατάστασιν ἐκείνην προέκυψαν δυὸ Ἑλλάδες, ἡ τῶν Ἀθηνῶν καὶ ἡ τῆς Θεσσαλονίκης. Τὸν κίνδυνον ἀπὸ μίαν διαίρεσιν τῆς Ἑλλάδος (προκύπτουσαν συνεπεία τοῦ δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ὅπως ἡ διαίρεσις τοῦ 1916 προέκυψε συνεπεία τοῦ πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου), μίαν νέαν διαίρεσιν μάλιστα πολὺ τραγικωτέραν, διότι ὅπως τὴν ἐσκιαγράφησα δὲν θὰ εἶναι κὰν διχασμός, ἀλλὰ τριχοτομισμός, τὸν κίνδυνον αὐτὸν τὸν θεωρῶ, κύριοι, διὰ τὸ Ἔθνος καὶ τὸ μέλλον τοῦ ἀσυγκρίτως χειρότερον ἀπὸ τὸν πόλεμον, ἔστω καὶ αὐτὸν τὸν πόλεμον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον εἶναι δυνατὸν καὶ δουλωμένη ἀκόμη νὰ βγῆ προσωρινῶς ἡ Ἑλλάς. Λέγω προσωρινῶς, διότι πιστεύω ἀκράδαντα ὅτι τελικῶς ἡ νίκη θὰ εἶναι μὲ τὸ μέρος μας. Γιατί οἱ Γερμανοὶ δὲν θὰ νικήσουν. Δὲν μπορεῖ νὰ νικήσουν. Ὑπάρχουν πολλὰ ἐμπόδια..

Ἡ Ἑλλὰς εἶναι ἀποφασισμένη νὰ μην  προκαλέση μέν, μὲ κανένα τρόπον κανένα, ἀλλὰ καὶ μὲ κανένα τρόπον νὰ μὴ ὑποκύψη. Πρὸ παντὸς εἶναι ἀποφασισμένη νὰ ὑπερασπίση τὰ ἐδάφη της, ἔστω καὶ ἂν πρόκειται νὰ πέση. Ἤδη δέ, ἡ ἀπόφασίς της αὐτὴ καὶ ἡ πολιτική της αὐτή, χάρις εἰς τὴν ὁποίαν ἀπρόκλητα προσεβλήθη, ἐχάρισαν εἰς τὸν τόπον καὶ εἰς τὸν λαόν μας τὸ πλέον ἀνεκτίμητον τῶν ἀγαθῶν καὶ τὸ μεγαλύτερον στοιχεῖον τῆς δυνάμεώς του. Αὐτὴ ἡ πολιτικὴ ἔδωσεν εἰς τὸν λαὸν τὴν ἀπόλυτον ψυχικὴν καὶ πανεθνικὴν ἕνωσίν του. 

Σήμερα ὅμως,  ἐπὶ πλέον, ὑπάρχουν καὶ μερικοὶ ἄλλοι παράγοντες ποὺ προδικάζουν τὴν τελικήν μας νίκην. Ἡ Τουρκία δὲν εἶναι ὅπως τὸ 1916 σύμμαχος τῶν Γερμανῶν. Εἶναι σύμμαχος τῶν Ἄγγλων. Ἡ Βουλγαρία βέβαια ἐνεδρεύει καὶ τώρα ὅπως καὶ τότε, ἀλλ’ ἐν πάσῃ περιπτώσει αὐτὴν τὴν ἐποχὴν τουλάχιστον πρὸς τὸ παρὸν δὲν τολμᾶ. Ὁ καιρὸς ὅμως δὲν δουλεύει διὰ τὸν Ἄξονα. Δουλεύει διὰ τοὺς ἀντιπάλους του. Τέλος, διὰ τὴν Γερμανίαν ἡ νίκη θὰ ἦτο ἐν πάσῃ περιπτώσει δυνατὴ μόνον μὲ κοσμοκρατορίαν. Ἀλλ’ἡ κοσμοκρατορία διὰ τὴν Γερμανίαν κατέστη ὁριστικὰ ἀδύνατος εἰς τὴν Δουγκέρκην. Ὁ πόλεμος διὰ τὸν Ἄξονα ἔχει χαθῆ ἀπὸ τὴν στιγμὴν ποὺ ἡ Ἀγγλία διεκήρυξε. «Θὰ πολεμήσωμεν ἔστω καὶ μόνοι εἰς τὸ νησί μας καὶ πέραν τῶν θαλασσῶν. Θὰ πολεμήσωμεν μέχρι τῆς νίκης».

Ἀλλὰ ἐπὶ πλέον καὶ ἠμεῖς οἱ Ἕλληνες πρέπει νὰ γνωρίζωμεν ὅτι δὲν πολεμοῦμεν μόνον διὰ τὴν νίκην, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν δόξαν.

Δὲν ξέρω ἂν κανεὶς ἀντιβενιζελικὸς ἀπό σας εἶναι πάντοτε καὶ ἀδιάλλακτος. (Εἶμαι ἐγώ, κύριε πρόεδρε, ἀπήντησε παριστάμενος ἀρθρογράφος τοῦ ἀντιβενιζελικοῦ τύπου). Λοιπόν, ἀκοῦτε διὰ νὰ συνεννοηθοῦμε. Ἐγώ, κύριοι, ὅπως ἐπαρκῶς σας ἐξήγησα, ἐτήρησα μέχρι σήμερον τὴν πολιτικὴν τοῦ ἀειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδὴ τὴν πολιτικὴν τῆς αὐστηρᾶς οὐδετερότητος. Ἔκαμα τὸ πᾶν διὰ νὰ κρατήσω τὴν Ἑλλάδα μακρὰν τῆς συγκρούσεως τῶν μεγάλων κολοσσῶν. Ἤδη, μετὰ τὴν ἄδικον ἐπίθεσιν τῆς Ἰταλίας ἡ πολιτικὴ τὴν ὁποίαν ἀκολουθὼ  εἶναι ἡ πολιτική του ἀειμνήστου     Ἐλευθερίου Βενιζέλου. Διότι εἶναι ἡ πολιτική του συνταυτισμοῦ τῆς Ἑλλάδος μὲ τὴν τύχην τῆς δυνάμεως, διὰ τὴν ὁποίαν ἡ θάλασσα εἶναι ἀνέκαθεν ὅπως εἶναι καὶ διὰ τὴν Ἑλλάδα, ὄχι τὸ ἐμπόδιον ποὺ χωρίζει, ἀλλὰ ἡ ὑγρὰ λεωφόρος ποὺ συνδέει. Βέβαια εἰς τὴν ἱστορίαν μας τὴν νεωτέραν δὲν εἴχομεν μόνον εὐγνωμοσύνης λόγους καὶ ἀφορμᾶς διὰ τὴν Ἀγγλίαν, τῆς ὁποίας ἄλλωστε ἡ μεταπολεμικὴ πολιτική, τῶν τελευταίων ἐτῶν, εἶναι πολιτικὴ μεγίστων καὶ ἱστορικῶν εὐθυνῶν. Ἀλλὰ τᾶς εὐθύνας της αὐτᾶς ἡ Ἀγγλία τᾶς ἀποδίδει σήμερον μὲ τὴν ὑπερήφανον ἀποφασιστικότητα λαοῦ μεγάλου, σώζοντος τὴν ἐλευθερίαν τοῦ κόσμου καὶ τοῦ πολιτισμοῦ.

Διὰ τὴν Ἑλλάδα ἡ Ἀγγλία εἶναι ἡ φυσικὴ φίλη καὶ ἐπανειλημμένως ἐδείχθη προστάτρια ἐνίοτε δὲ ἡ μόνη προστάτρια.  Ἡ νίκη θὰ εἶναι καὶ δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι δική μας. Θὰ εἶναι νίκη τοῦ Ἀγγλοσαξονικοῦ κόσμου, ἀπέναντι τοῦ ὁποίου ἡ Γερμανία, ἡ ὁποία ἀφοῦ ἕως τώρα δὲν ἠδυνήθη νὰ ἐπιτύχη ὁριστικὸν ἀποτέλεσμα, εἶναι καταδικασμένη νὰ συντριβή. Διότι ἀπὸ τώρα καὶ πέρα ὁ ὁρίζων δὲν πρέπει νὰ θεωρῆται διὰ τὸν Ἄξονα ἀνέφελος οὔτε πρὸς ἀνατολᾶς καὶ ἡ Ἀνατολὴ εἶναι πάντοτε μυστηριώδης. Πάντοτε ἦτο, ἀλλὰ σήμερον εἰπέρποτε εἶναι γεμάτη ἀπρόοπτα καὶ μυστήριο. Τελικῶς, λοιπόν, θὰ νικήσωμεν. Καὶ θέλω, φεύγοντες ἀπὸ τὴν αἴθουσαν αὐτὴν νὰ πάρετε μαζί σας ὅλην τὴν δική μου ἀπόλυτη βεβαιότητα ὅτι θὰ νικήσωμεν. Ἐν τούτοις, πρέπει νὰ σᾶς ἐπαναλάβω ὅ,τι ἐπισημότερον  διεκήρυξα ἀπὸ τὴν πρώτην στιγμήν : Ἡ Ἑλλὰς δὲν πολεμᾶ διὰ τὴν νίκην. Πολεμᾶ διὰ τὴν δόξαν. Καὶ διὰ τὴν τιμήν της. Ἔχει ὑποχρέωσιν πρὸς τὸν ἑαυτόν της νὰ μείνη ἀξία τῆς ἱστορίας της.

Ἡ Ἰταλία εἶναι μεγάλη δύναμις, ὅταν δὲ προχθὲς ἔγινεν ἡ πρώτη ἀεροπορικὴ ἐπιδρομή, ὁμολογῶ ὅτι μὲ ἔκπληξιν ἤκουσα εἰς σχετικὴν ἐρώτησίν μου τὴν ἀπάντησιν, ὅτι τὰ ἐπιδραμόντα ἀεροπλάνα ἤσαν μόνον ἰταλικά. Αὐτὸ φθάνει νὰ σᾶς δώση νὰ καταλάβετε μὲ ποιὲς ἰδέες μπῆκα στὸν πόλεμο. Ἀλλὰ ὑπάρχουν στιγμὲς κατὰ τὶς ὁποῖες ἕνας λαὸς ὀφείλει, ἂν θέλει νὰ μείνη μεγάλος, νὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ πολεμήση, ἔστω καὶ χωρὶς καμίαν ἐλπίδα νίκης. Μόνον διότι πρέπει. Γνωρίζω ὅτι ὁ ἑλληνικὸς λαὸς θὰ ἦτο ἀδύνατον νὰ δεχθῆ ἄλλο τί αὐτὴν τὴν στιγμήν. Διότι εἶναι ἐλεύθερος καὶ ἀπερίσπαστος εἰς τὴν φυσικὴν εὐθυκρισίαν καὶ ὑπερηφάνειαν, ἐφ’ὅσον δὲν ἐδόθη εὐκαιρία νὰ θολωθῆ ἡ κρίσις τοῦ δι’ἀγοραίων θορύβων καὶ παραπλανητικῶν ἐκστρατειῶν. Ἐκάμαμεν ὅ,τι ἦτο δυνατόν  διὰ νὰ μὴ ἔχωμεν τὸ παραμικρὸν ἄδικον. Καὶ θὰ ἐξακολουθήσωμεν τὴν ἰδὶαν τακτικὴν μέχρι τέλους. Σᾶς ἔχω στὸ τραπέζι μερικὰ ἔγγραφα. Εἶναι ὅλα οἱ ἀποδείξεις τῆς ἰταλικῆς ἐνέδρας ἐκ προμελέτης. Ὅταν τελειώσω μπορεῖτε νὰ τὰ δῆτε. Περιτὸν νὰ πάρετε σημειώσεις. Συντομώτατα θὰ δημοσιευθοῦν εἰς τὴν Λευκὴν Βίβλον, ἡ ὁποία διέταξα νὰ ἐκδοθῆ τὸ ταχύτερον.

Δὲν σᾶς κρύβω, κύριοι, ὅτι ἡ κατάστασις εἶναι ἐξαιρετικὰ δύσκολη. Μᾶς περιμένουν μάλιστα δικιμασίαι μεγάλαι. Διὰ νὰ μὴ δώσω εὐκαιρίαν πρὸς τὴν ἐπιζητουμένην διὰ παντὸς τρόπου ἀφορμὴν κατασυκοφαντήσεώς μας εὑρέθην ὑποχρεωμένος νὰ πάρω μίαν ἀπόφασιν ἐξόχως σοβαρᾶν. Νὰ μὴ κάμω τὴν ἐπιστράτευσιν ὅταν ἀπὸ καιροῦ τὴν ἐζήτησε καὶ ἐξηκολούθησεν ἐπανειλημμένως νὰ μοῦ τὸ ζητὰ τὸ Ἐπιτελεῖον. Ὁ ἰταλικὸς ὄγκος, λοιπόν, εὐρῆκε ἀπέναντί του δυνάμεις πάρα πολὺ ἀσθενεῖς, τουλάχιστον διὰ τὴν κροῦσιν τῶν πρώτων ἡμερῶν. Ὁ ρόλος σας εἶναι σήμερον μεγάλος καὶ ἐπισημότατος. Μὴ χάνετε τὸ θάρρος σας, ὄ,τιδηποτε καὶ ἂν γίνη, διότι ἄλλως ἀδύνατον νὰ φανῆτε ἄξιοί του λαοῦ σας καὶ τοῦ καθήκοντός σας, τὸ ὁποῖον εἶναι νὰ συντηρήσετε τὴν ἱερὴ φλόγα τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, νὰ βοηθήσετε τὸν μαχόμενον στρατόν, νὰ ὑπάρξετε συνεργᾶται τῆς Κυβερνήσεως, ὅ,τι καὶ ἂν αἰσθάνεσθε δι’αὐτήν. Πρέπει νὰ πιστεύσετε σεῖς γιὰ νὰ μπορέσετε νὰ μεταδώσετε τὴν πίστιν εἰς τὸ κοινόν σας, μολονότι αὐτὴν τὴν φορὰν ἔχομεν ὅλοι μας νὰ πάρωμεν ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸν λαὸν καὶ ἀπὸ τὸ ἀπερίγραπτον θάρρος του καὶ ὄχι νὰ τοῦ δώσωμεν.

Θέλω ἀκόμη νὰ σᾶς εἴπω κάτι. Ξέρω μὲ βεβαιότητα ὅτι ἀπὸ τὴν φοβερὰν αὐτὴν δοκιμασίαν ἡ Ἑλλὰς θὰ ὑποφέρη. Ξέρω ὅμως ἐπίσης μὲ βεβαιότητα ὅτι τελικῶς θὰ ἐξέλθη ὄχι μόνον ἔνδοξος, ἀλλὰ καὶ μεγαλύτερη. Θὰ προσέξατε τὸ τηλεγράφημα τοῦ κ. Τσώρτσιλ, τὸ ὁποῖον δημοσιεύθη σήμερον στᾶς ἐφημερίδας, ἀνακοινωθὲν ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν. Λοιπὸν ἐπιθυμῶ νὰ σᾶς τονίσω τοῦτο. Ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι εἰς τὸ τηλεγράφημα αὐτὸ δὲν βλέπουν γραπτὴν τὴν ἐπιβεβαίωσιν ἐγγράφου συμφωνίας διὰ τὰ Δωδεκάνησα, δὲν ξέρουν νὰ διαβάζουν μέσα ἀπὸ τὶς γραμμές. Καὶ κάτι ἄλλο ἀκόμη. «Τὰ Δωδεκάνησα προδικάζουν….». 

Η πόλις

 Η αριστοτελική προσέγγιση στην έννοια της "πόλεως-κράτους"

 πολίτης, δ' ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς 

Μακάρι νὰ ἔρθει μία ἡμέρα ποὺ τὸ πολίτευμά μας θὰ εὐνοεῖ τὸ "κρεῖτον μέρος" τῶν πολιτῶν τῆς χώρας μας, ποὺ θὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὸ λαϊκισμό, τὴν εὐνοιοκρατία καὶ τὴ διαφθορὰ ὥστε νὰ δοῦμε τὸν τόπο μας αυτάρκη νὰ μᾶς παρέχει τὸ πολυπόθητο "εὖ ζῆν". Προϋπόθεση ὅμως, εἶναι νὰ ἀφυπνισθούμε   καὶ να γίνουμε ὅλοι ἐνεργοὶ πολίτες, ὅπως τοὺς ὅρισε ὁ Ἀριστοτέλης : ἐνεργοὶ καὶ αὐτοβούλως ὑποταγμένοι σε δίκαιους Νόμους.

Ἡ ἀνάλυση τοῦ Ἀριστοτέλους γιὰ τὴν "πόλιν", τὴ συντεταγμένη πολιτεία, ἐξετάζει τὸν τρόπο γέννησης, τοὺς λόγους ὕπαρξης, τὴ μορφή, τὴ δομή, τὴ φθορὰ καὶ ἀνατροπὴ τοῦ συστήματος.

Ἡ πόλις εἶναι τὸ καταπληκτικὸ ἀποτέλεσμα μίας φυσικῆς διαδικασίας, στὴν ὁποία ὡστόσο παρεμβαίνει ὁ ἀνθρώπινος σχεδιασμός. Ἡ διαδικασία ἐκκινεῖ ἀπὸ τὴ φυσικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ποὺ τὸν ὠθεῖ στὴν πρώτη μορφὴ κοινωνικῆς ὀργάνωσης : τὴν οἰκογένεια. Ἀκολούθως, συνενώνονται πολλὲς οἰκογένειες σὲ μόνιμη βάση, δημιουργώντας τὸ χωριὸ "ἡ ἐκ πλειόνων οἰκιῶν κοινωνία", γιὰ νὰ συννενοθοῦν καὶ τὰ χωριὰ δημιουργώντας ἔτσι τὴν τέλεια ἕνωση ποὺ εἶναι ἡ "πόλις", "ἡ δὲ ἐκ πλειόνων κωμῶν κοινωνία, τέλειος πόλις". Ὁ τελικὸς στόχος ἐπιτυγχάνεται  καὶ ἡ ὁλοκλήρωση τῆς πόλεως ἐπέρχεται μόνον ὅταν παρέχει στοὺς πολίτες τῆς τὸ "εὖ ζῆν".

Χρησιμοποιεῖται ὁ ὅρος "πολίτης". Διευκρινίζει ὁ Ἀριστοτέλης πὼς ἡ πόλις ὑπάρχει "πρὶν καὶ μετά" τὸν πολίτη, ὅπως τὰ ποτάμια εἶναι ἴδια ὅσο καὶ ἂν ἀλλάζουν τὰ νερά τους. "Πολίτης" δὲν εἶναι ὁ ὁποιοσδήποτε κάτοικος τῆς πόλεως, ἀλλὰ ὁ ἐνεργὸς πολίτης, ἐκεῖνος ποὺ εἶναι ὀργανικὸ μέρος αὐτῆς, ποὺ ἀσκεῖ πολιτικὰ λειτουργήματα "πολίτης, δ' ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς" (1275 ἃ 22). Οὐσία τῆς πόλεως δὲν εἶναι λοιπὸν οἱ ἄνθρωποι ποὺ (δέν) τὴν ἀπαρτίζουν ἀλλὰ κυρίως τὸ πολίτευμα΄τῆς. Ἡ πόλις ἀλλάζει ἂν ἀλλάξει τὸ πολίτευματης, ἔστω καὶ ἂν οἱ πολίτες τῆς παραμείνουν ἴδιοι, ὅπως ἀλλάζει ἡ παράσταση ἑνὸς θεάτρου ἀπὸ κωμικὴ σὲ τραγική, ἔστω καὶ ἂν ὁ θίασος παραμείνει ἴδιος.

Τὸ ἰδανικὸ πολίτευμα γιὰ μία πόλιν εἶναι ἐκεῖνο ποὺ εὐνοεῖ "τὸ κρεῖττον μέρος" (τὸ καλύτερο δηλαδή) τῶν πολιτῶν. Αὐτὴ ἡ θέληση τοῦ "κρείττονος μέρους" δὲν μπορεῖ νὰ συμπιεσθεῖ μὲ σοφίσματα νομοθεσίας (1297 ἃ 36). 

Η ελληνική σκέψη

 Συνοπτική καταγραφή των σπουδαιότερων φιλοσόφων της αρχαίας εποχής

,,,αν τὴν ἔρευνα στὴν ἐπιστήμη τῶν ἐπιστημῶν, φιλοσοφία

 

Στρατιὲς ὁλόκληρες οἱ Ἕλληνες διανοούμενοι, ἐπιστήμονες καὶ φιλόσοφοι... Πλήθος ἀπειράριθμο οἱ ἰδέες καὶ ἐπιστημονικὲς ἀνακαλύψεις τους, πολλὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἔφτασαν μεσα ἀπὸ τὰ βιβλία τοὺς στὸ σήμερα, ἐνῶ πολλαπλάσιες αὐτῶν καταστράφηκαν στο πέρασμα τῶν αἰώνων μαζὶ μὲ βιβλιοθῆκες κοσμοξάκουστες γιὰ τοὺς θησαυροὺς Σοφίας ποὺ περιεῖχαν.

 

ΟΜΗΡΟΣ ...ἀφηγεῖται τὴ δράση βασιλιάδων καὶ ἡρώων, παραδίδοντας γιγαντιαία νοήματα ἀρίστου τὲ καὶ κραταιοῦ βίου ! 

 

ΗΣΙΟΔΟΣ ... γράφει γιὰ γεωργοὺς καὶ βοσκούς.Περιγράφει τὴ Θεογονία καὶ τὴ δημιουργία τοῦ Κόσμου. Οἱ περιγραφές του (Τιτανομαχία, Γιγαντομαχία κλπ) κρύβουν πολλοὺς συμβολισμοὺς σχετικὰ μὲ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου καὶ τὶς γεωλογικὲς ἀνακατατάξεις ποὺ ἀκολούθησαν 

 

 ΙΩΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

 

 ΘΑΛΗΣ ὁ Μηλίσιος ... ἀναζητοῦσε τὴν προέλευση καὶ τὴν οὐσία τοῦ κόσμου. Πίστευε πὼς ἡ ὕλη δημιούργησε τὴ γῆ, ἀέρα, φωτιὰ καὶ ἔτσι σχηματίσθηκε ὁ κόσμος.  

 

ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ ... μαθητὴς τοῦ Θαλῆ. Πίστευε πὼς τὰ πράγματα γεννήθηκαν ἀπὸ τὸ ἄπειρο καὶ πὼς ὅταν καταστραφεῖ κάτι, ξαναγυρνᾶ σ' ἐκεῖνο ἀπ' τὸ ὁποῖο προῆλθε. Ἔτσι ὁ κόσμος παραμένει ἀναλλοίωτος καὶ ὑπάρχουν στὸ Διάστημα ἄπειροι κόσμοι ποὺ διαδέχονται ὁ ἕνας τὸν ἄλλον. Ἑκατοντάδες χρόνια πρν τὸ Λαβουαζιὲ καὶ τὴν θεωρία τῆς "ἀφθαρσίας τῆς ὕλης" ! 

 

ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ ... μαθητὴς τοῦ Ἀναξιμάνδρου. Συμφωνεῖ μὲ τὸ δάσκαλό του γιὰ τὴ θέση τῆς γῆς στὸ Διάστημα. Ἐπιπλέον πιστεύει πὼς ἡ γῆ εἶναι ἀπεριόριστη, ἐπίπεδη καὶ αἰωρεῖται στὸ διάστημα, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα ἄστρα. Προσέξτε! "καὶ αἰωρεῖται στὸ διάστημα, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα ἄστρα" 

 

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ... θεωρεῖ πὼς ὅλα τα πράγματα εἶναι σὲ ἀδιάκοπη κίνηση, ροὴ καὶ ἐξέλιξη, σὲ ἕνα συνεχὲς γίγνεσθαι : "τὰ πάντα ρεῖ". Δίνει προταιρεότηταστο στοιχεῖο τῆς φωτιᾶς (=ἐνέργεια ;;;). Τὸν κόσμο, λέει, δὲν τὸ ἐφτίαξε κανένας Θεός.

 

 

 ΕΛΕΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

 

ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ ... ὀπαδὸς τοῦ μονοθεϊσμοῦ. Ὁ Θεὸς δὲ μοιάζει στοὺς θνητούς, οὔτε στὴ μορφή, οὔτε στὴ σκέψη. Ὁ Θεὸς εἶναι ἕνας, αἰώνιος, ἀμετάβλητος, πανταχοῦ παρών, κυβερνώντας τὰ πάντα ἄϋλος καὶ ἀθέατος. Μία θεολογικὴ προσέγγιση πολὺ κοντινή, ἂν ὄχι ταυτόσημη, μὲ τὴ χριστιανικὴ ἀντίληψη γιὰ τὸ Θεό, 610 χρόνια πρὶν διδάξει ὁ Χριστὸς στὴ γῆ ! 

 

ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ ... ὑποστήριξε αὐτὰ ποὺ εἶπε καὶ ὁ Ξενοφάνης γιὰ τὸ Θεό.Πίστευε πὼς τὸ μόνο πραγματικὰ ἀληθινὸ ποὺ ὑπάρχει εἶναι ὁ Θεὸς καὶ κατὰ συνέπεια ἐμεῖς καὶ ὅλα γύρω μας εἶναι μία παραίσθηση ποὺ νομίζουμε πὼς εἶναι πραγματικά. Ἂν μπορούσαμε νὰ σταθοῦμε μπροστὰ στὸ Θεὸ καὶ τὴ δόξα του, τὰ "φαντάσματα" αὐτὰ θὰ ἐξαφανίζονταν. Περιττὴ κάθε ἐπισήμανση γιὰ ὁμοιότητα μὲ τὴν χριστιανικὴ ἀντίληψη τῆς θείας δύναμης καὶ μεγαλοπρέπειας 

 

ΖΗΝΩΝ ... διετύπωσε μία σειρὰ θέσεων ὑπεράσπισης τοῦ Παρμενίδη. Ὁ τρόπος ποὺ ἀνέπτυξε τὶς θέσεις αὐτὲς στάθηκε ἡ αἰτία νὰ θεωρηθεῖ ὡς ὁ θεμελιωτὴς τῆς διαλεκτικῆς 

 

ΜΕΛΙΣΣΟΣ ... ὀπαδὸς τοῦ Παρμενίδη, πίστευε πὼς οἱ αἰσθήσεις μας ἀπατοῦν. Πράγματι ! δὲν μποροῦμε νὰ δοῦμε ὁλόκληρο τὸ φάσμα τοῦ φωτὸς ! βλέπουμε ἀνάμεσα στὸ Ἰῶδες καὶ τὸ Ἐρυθρό, ἐνῶ πέρα ἀπὸ αὐτὰ ὄχι (ὑπεριῶδες, ὑπέρυθρο)

ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ ... προσπάθησε νὰ συμβιβάσει τὶς ἰδέες τοῦ Ἠράκλειτου μὲ αὐτὲς τοῦ Ξενοφάνη ΠΥΘΑΓΟΑΡΑΣ ... οἱ ἀριθμοὶ καὶ τὸ κενὸ ἀποτελοῦν τὴν ἀρχὴ τοῦ κόσμου. Βασικὴ πραγματικότητα εἶναι τὸ "ἕνα", ὁ Θεὸς δηλαδή, καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ "ἕνα" προέρχονται ὅλα

ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ ... ἐξηγεῖ τὴν κίνηση τῶν πλανητῶν καθὼς καὶ τὴν αἰτία ἔκλειψης τοῦ ἡλίου. Συμπεραίνει πὼς χρειάζεται κάποιος χρόνος γιὰ νὰ μεταδοθεῖ τὸ φῶς στὸ Διάστημα, τὸν ὁποῖο δὲ μποροῦμε νὰ ὑπολογίσουμε ἐξ αἰτίας τῆς μεγάλης ταχύτητας τοῦ φωτὸς (!). πιστεύει ἀκόμα πὼς τὰ φυτὰ ἐμφανίστηκαν στὴ γῆ πρῶτα ἀπὸ τὰ ζῶα καὶ πὼς ζῶα καὶ φυτὰ διαμορφώθηκαν ἐξελικτικὰ σὲ διάφορα εἴδη. Ἰδέες διατυπωμένες ἀπὸ ἄνθρωπο ποὺ γεννήθηκε 484 χρόνια πρὶν τὸ Χριστὸ καὶ περίπου 2.400 πρὶν τὸν Δαρβίνο 

 

ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ ... δίδασκε πὼς ὁ Ἥλιος εἶναι μία διάπυρη πέτρα μεγαλύτερη καὶ ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο. Πίστευε πὼς ὁ κόσμος μπορεῖ νὰ διαιρεῖται συνεχῶς σὲ ἄπειρα κομμάτια. Θεωρία διάσπασης τοῦ ἀτόμου, 464 χρόνια πΧ ;

 

ΟΙ ΥΛΙΣΤΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

 

ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ ... δάσκαλος τοῦ Δημόκριτου. Ὁ κόσμος, γι' αὐτόν, ἀποτελεῖται ἀπὸ αἰώνια, συμπαγῆ καὶ ποιοτικῶς ὅμοια ἄτομα ποὺ κινοῦνται σὲ ἕνα κενὸ χῶρο. Τὰ ἀντικείμενα ἔχουν διαφορετικὴ μορφὴ μεταξὺ τοὺς γιατί τὰ ἄτομά τους ἔχουν διαφορετικὴ σύνθεση

ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ... ἀναγνωρίζει τὴν ἀμεταβλητότητα καὶ αἰωνιότητα τῆς ὕλης λέγοντας πὼς "τίποτα δὲ γεννιέται ἀπὸ τὸ τίποτα καὶ τίποτα δὲν μεταβάλλεται σὲ τίποτα". Ὑποστηρίζει τὴ θεωρία τοῦ δασκάλου του γιὰ τὸ "ἄτομον"

 

ΣΟΦΙΣΤΕΣ 

 

ΠΡΩΤΑΓΟΑΡΑΣ ... συμπατριώτης τοῦ Δημοκρίτου ἀπὸ τὰ Ἄβδηρα τῆς Θράκης. Στήριζε τὶς θεωρίες του στὸν Παρμενίδη καὶ τὸν Ζήνων. Πίστευε πὼς τὸ μόνο πραγματικὸ εἶναι τὸ Ἀνώτερο Ὂν καὶ πὼς ὅλα τα ἄλλα εἶναι πλάσματα τῆς φαντασίας μας.

ΓΟΡΓΙΑΣ ... μαθητὴς τοῦ Ἐμπεδοκλέους ποὺ ὑποστήριξε τὶς ἀπόψεις τοῦ δασκάλου του

ΠΡΟΔΙΚΟΣ ... ἀσχολήθηκε μὲ τὴν ἠθικὴ καὶ ἔγραψε τὸ μύθο τοῦ Ἡρακλῆ ποὺ διαλέγει τὸ δρόμο. Οἱ σοφιστὲς ὑποστήριζαν πὼς ἔπρεπε κατ' ἀρχᾶς νὰ γνωρίσουμε τὴ διάνοιά μας καὶ τὸ μηχανισμό της.

ΛΥΚΟΦΡΩΝ καὶ ΑΛΤΑΔΗΜΑΣ ... ἀνήκουν στοὺς νεώτερους σοφιστὲς ποὺ ἀπέρριπταν τὴν ἀναγκαιότητα τῶν κοινωνικῶν τάξεων, θεωρώντας πὼς ἡ φύση δὲν ἔπλασε κανέναν σκλάβο καὶ πὼς οἱ ἄνθρωποι γεννιοῦνται ἐλεύθεροι. 22 αἰῶνες πρὶν τοὺς Εὐρωπαίους Διαφωτιστές...

ΘΡΑΣΥΜΑΧΟΣ ... μίλησε γιὰ τὴ σχτικότητα τῶν κοινωνικῶν καὶ ἠθικῶν κανόνων καὶ θεωροῦσε πὼς τὸ δίκαιο ἐκφράζει τὸ συμφέρον τοῦ δυνατότερου. πίστευε πὼς οἱ νόμοι εἶναι ἀντίστοιχοί του πολιτεύματος ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἐκπορεύονται.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ... πολέμιος τῶν σοφιστῶν. Ἰδεαλιστής, πολέμιος τοῦ ὑλισμοῦ. Κατέβασε τὴ φιλοσοφία ἀπὸ τὸν οὐρανὸ στὴ γῆ, μελετώντας ὄχι μεταφυσικὰ πράγματα ἀλλὰ τὸν ἄνθρωπο. Πίστευε στὴν ἀναγκαιότητα πειθαρχίας πρὸς τοὺς νόμους καὶ τὴ συνεχῆ αὐτοβελτίωση. Σὲ μία ρωμαιοκαθολικὴ προσευχὴ ὑπάρχουν οἱ ἑξῆς στίχοι : Ἅγιε Σωκράτη, πρέσβευε ὑπὲρ ἠμῶν (San Socrates ora pro nobis).

ΠΛΑΤΩΝ ... πιστεύει πὼς γιὰ κάθε τί ποὺ ὑπάρχει στὴ γῆ ὑπάρχει στὸ οὐρανὸ τὸ ἰδανικὸ πρότυπό του, τὸ "καλούπι" τοῦ. Πίσω ἀπὸ τὸν κόσμο τῶν αἰσθήσεων ὑπάρχει ἕνας ἰδεατὸς ἄλλος κόσμος ὁ ὁποῖος εἶναι Τέλειος. Πιστεύει πὼς ἡ ἀθάνατη ψυχὴ τοῦ κάθε ἀνθρώπου ζεῖ ἀνάμεσα στὰ "τέλεια" πρότυπα, ἐνῶ τὰ φθαρτὰ σώματά μας ἀνάμεσα σὲ ἀτελεῖς "σκιές" τῶν προτύπων. Διατύπωσε τὴν πρώτη ὁλοκληρωμένη ἄποψη γιὰ μία κοινωνία ποὺ σήμερα θὰ τὴ χαρακτηρίζαμε ὡς "σοσιαλιστική".

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ... θεμελιώνει τὴ Λογικὴ καὶ βάζει σὲ τάξη τὶς ἀνθρώπινες ἰδέες. Μελετᾶ τὴ φύση σὲ ὅλες της τὶς ἐκφάνεις καὶ συγγράφει 170 ἔργα ἀπὸ τὰ ὁποῖα διασώθηκαν μόνο τὰ 47. Εἶναι ὁ τελευταῖος μεγάλος Ἕλληνας φιλόσοφος καὶ ὁ πρῶτος Εὐρωπαῖος. Οἱ ἀπόψεις τοῦ διαποτίζουν ἀπόλυτα τὴν εὐρωπαϊκὴ σκέψη ὡς καὶ τὸν 18ο αἵ. Εἶναι ἀδύνατο μέσα σὲ 5 γραμμὲς νὰ δώσουμε μία συνοπτικὴ ἔστω παρουσίαση τοῦ πολυσχιδοῦς ἀριστοτελικοῦ ἔργου...

 

Ομηρικά έπη

Η τεχνική χρησιμοποιούμενου λόγου του Ομήρου στα έπη του

H οποιαδήποτε "μετάφραση" του πρωτοτύπου της Ιλιάδος στην κυριολεξία σκοτώνει το μέτρο, την ομοιοκαταληξία και το περιεχόμενό της, επομένως τα στοιχεία που μεγιστοποιούν την αξία της.Η Ιλιάδα δεν είναι μία απλή καταγραφή αιματηρών μαχών. Ο Όμηρος χρησιμοποιεί με τέτοια δεξιοτεχνία τη γλώσσα, ώστε διαβάζοντας το κείμενο στο πρωτότυπο έχουμε την αίσθηση πως ακούμε τους ήχους από τα όσα περιγράφει.
Εκμεταλλευόμενος τη διαφορετική προφορά μιάς βραχείας από μία μακρά συλλαβή, της δασείας από την ψιλή, της βαρείας από την οξεία και την περισπωμένη, διασκορπώντας μέσα στο στίχο με κατάλληλο τρόπο τα σύμφωνα, ο Όμηρος συνθέτει μία εκπληκτική ηχητική εντύπωση : όταν απαγγέλονται στίχοι που αναφέρονται, λόγου χάρη, στη θάλασσα και στα ιστία των πλοίων, "ακούγεται" ο άνεμος. Στην περιγραφή των μαχών, "ακούγεται" η κλαγγή των όπλων. "Ακούγεται" ο γδούπος της πτώσης του νεκρού πολεμιστή στο έδαφος. Στους στίχους που ο Αγαμέμνων αντιδικεί με τον μάντη των Αργείων και τον βρίζει, η διασπορά των συμφώνων "π" και "τ" είναι τέτοια που σχεδόν "ακούμε" τον Αργείτη Βασιληά να φτύνει τον Κάλχα, χωρίς όμως να υπάρχει πουθενά γραμμένο το ρήμα "ΠΤύω" ! Όντως, καμία μετάφραση στα νέα ελληνικά δεν μπορεί να αποδώσει τις θαυμαστές αυτές "λεπτομέρειες". Συνεπώς, αντί να χρησιμοποιούν τα σχολεία μία μετάφραση που εξαρθρώνει τη δομή και τη λογική του κειμένου και αχρηστεύει το νόημα των λέξεων του πρωτοτύπου, ας πάψει η στερβλή διδασκαλία των Επών, αν δε γίνεται να διδαχθούν στο πρωτότυπο. "Ο άνθρωπος είναι προϊόν πολιτισμού και κληρονομιάς. Μπορεί να αναλάβει το βάρος ή να το εγκαταλείψει, αλλά όχι να το αλλάξει" . 

Στην ελληνική κορυφή !

Το αυθεντικό Ολυμπιακό ιδεώδες (Διαγόρας ο Ρόδιος)

::: " Κάτθανε Διαγόρα !"

 

Ὁ Διαγόρας Ἦταν Ρόδιος ἀθλητὴς τοῦ 5ου αἵ. π.Χ. Ἄριστος πυγμάχος, νίκησε μία φορά στοὺς Ὀλυμπιακοὺς ἀγῶνες, 4 στὰ Ἴσθμια, 2 στὴ Νεμέα, μία στὰ Πύθια. Ὄντας γέροντας καὶ δοξασμένος πολυνίκης, ἀξιώθηκε νὰ παρευρίσκεται στὶς Ὀλυμπιακὲς Νίκες τῶν τριῶν γυιῶν του. Νικητές, Ὀλυμπιονίκες οἱ γυιοὶ τοῦ Διαγόρα,ἀφαίρεσαν τοὺς κότινους ἀπὸ τὶς κεφαλές τους καὶ τὶς ἀπέθεσαν στὰ λευκὰ μαλλιὰ τοῦ πατέρα τους. Τὸν σήκωσαν στοὺς ὤμους τους μέσα στὸ Στάδιον τῆς Ὀλυμπίας, σά νὰ τοῦ ἀφιέρωναν τὶς νίκες τους. Οἱ θεατὲς ἐνθουσιασμένοι καὶ συγκινημένοι ἀπὸ τὸ μεγαλεῖο, ζητωκραύγασαν τὸν Διαγόρα: "ΚΑΤΘΑΝΕ ΔΙΑΓΟΡΑ, ΟΥΚ ΕΣ ΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟΝ ΑΝΑΒΗΣΕΙ !" (Πέθανε Διαγόρα, εἶσαι θνητός, δὲν πρόκειται νὰ ἀνέβεις στὸν Ὄλυμπο γιὰ νὰ ζήσεις σπουδαιότερη στιγμὴ !)

 

 Ο Διαγόρας, ἀπὸ τὴν συγκίνηση, πέθανε στὰ χέρια τῶν γυιῶν του. 

Οι βάρβαροι

Πανελλήνιο αίσθημα και βάρβαροι

Δυὸ λέξεις ποὺ μαρτυροῦν τὴν ἀκλόνητη ἠθικὴ ἑνότητα τῆς Ἑλλάδος :

 

 

πανελλήνιος καὶ βάρβαρος.

 

" Ἡ πρώτη περικλείει μίαν ἐθνικὴ πραγματικότητα,πολὺ μεγαλύτερη καὶ βαθύτερη ἀπὸ τὴν πολιτική. Ἡ δεύτερη, εἶναι τὸ μοιραῖο ἀντίρροπό της πρώτης : πᾶς μὴ Ἕλλην, βάρβαρος. Βάρβαρος, γιὰ τοὺς Ἕλληνες τῆς Θεσσαλίας, ὁ σύμμαχός τους Πέρσης. Ἕλληνας, γιὰ τοὺς Ἀθηναίους, ὁ ἐχθρός τους Λακεδαιμόνιος. Οἱ Ἕλληνες ἔχουν τὴ γνώση νὰ μὴν σπάζουν τὴν ἠθική τους ἑνότητα μὲ τὸ δηλητήριο τοῦ πολιτικοῦ τους διαχωρισμοῦ. Ἀλλὰ καὶ νὰ λησμονοῦν τὸν πολιτικό τους διαχωρισμὸ ὅταν ἡ ἠθικὴ ἑνότητα τοῦ ἔθνους ἀπειλεῖται. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος πού, ξεχνώντας τὶς πολιτικὲς τοὺς διαφορές, ἀντιμετώπισαν ἑνωμένοι τὸν κίδυνο τῆς βάρβαρης Ἀσίας. Οἱ Ἕλληνες τῆς Ἀθήνας, δοῦλοι τῶν Ἑλλήνων τῆς Σπάρτης; Τὸ πράγμα εἶναι συζητήσιμο. Μὰ οἱ Ἕλληνες τῆς Ἀθήνας δοῦλοι τῶν βάρβαρων τῆς Περσίας ; Αὐτὸ δὲ θὰ τὸ παραδέχονταν ποτὲ οὔτε οἱ Σπαρτιάτες, οἱ χειρότεροι ἐχθροὶ τῶν Ἀθηναίων ! "

 

 

O Ἀριστοφάνης, στὴ "Λυσσιστράτη" λέει :

 

"Μία γενιὰ εἴμαστε ὅλοι καὶ ἀπὸ τὸ ἴδιο ἁγιασματάρι
ὅλοι ραντίζουμε τοὺς βωμοὺς τῶν θεῶν στὴν Ὀλυμπία,
στὶς Θερμοπύλες, στοὺς Δελφοὺς καὶ σ' ἄλλα μέρη πολλά.
Κι ἐνῶ στρατὸς ἐχθρῶν βαρβάρων μάς ζώνει Ἕλληνες,
ἄντρες, πολιτεῖες ἑλληνικὲς χαλᾶτε καὶ τ' ἀδέρφια σας"