Η Κίνα δεν είναι ακόμα υπερδύναμη

Του Shaun Rein

Σε κάποια χρόνια από σήμερα, όταν οι ιστορικοί θα εξετάζουν τον Απρίλιο και το Μάιο του 2010, ποιες ειδήσεις θα φαίνεται ότι είχαν τις μεγαλύτερες μακροπρόθεσμες συνέπειες; Ότι η SEC κατηγορεί τη Goldman Sachs (GS); Ότι η ηφαιστειακή τέφρα ματαίωσε πτήσεις σε όλο τον κόσμο; Ή πως μια πετρελαιοκηλίδα με το μέγεθος του Delaware κατευθύνονταν προς τον Κόλπο του Μεξικού; Οι ιστορικοί μπορεί να περάσουν αυτές τις ειδήσεις και να επικεντρωθούν στην είδηση ότι η Κίνα έδωσε δάνειο 20 δισ. δολαρίων στη Βενεζουέλα, ότι εδραίωσε τη θέση της ως ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κολομβίας, που είναι σύμμαχος των ΗΠΑ, και έλαβε αυξημένο μερίδιο ψήφων 4,42% στην Παγκόσμια Τράπεζα, όντας η χώρα με το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων μετά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία με 15,85% και 6,84% των ψήφων, αντίστοιχα.

Σε όποιο μέρος του κόσμου και να ζείτε και σε όποιο τομέα και να είστε ενεργός, θα πρέπει να λάβετε υπόψη την άνοδο της Κίνας. Η Κίνα συνεχίζει να επενδύει και να αγοράζει πράγματα στο εξωτερικό, στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει πρόσβαση σε φυσικούς πόρους, σε μέρη όπως το Αφγανιστάν και η Αυστραλία και να ασκήσει εξουσία. Είναι αλήθεια πως η Κίνα έχει πάρα πολλούς φτωχούς ανθρώπους, και η υγειονομική περίθαλψη και τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης εξακολουθούν να υστερούν έναντι πολλών χωρών. Πολλοί αναλυτές σημειώνουν τη φτώχεια της και την έλλειψη στρατιωτικής παρουσίας σε διαφορετικά μέρη, έτοιμοι να υποστηρίξουν κατά βούληση, ανόητα, ότι η Κίνα είναι στην πραγματικότητα ένα αδύναμο έθνος που ασχολείται με το ενδεχόμενο κατάρρευσης των πολιτικών και οικονομικών συστημάτων της.

Αυτοί οι αναλυτές δε βλέπουν το κύριο θέμα. Όταν η Κίνα αντικατέστησε τις ΗΠΑ ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας και της Ιαπωνίας το περασμένο έτος (ήταν ήδη ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής), η ικανότητά της να βοηθήσει τις χώρες να ανακάμψουν από την οικονομική κρίση της έδωσε περισσότερη δύναμη σε σχέση με τις ΗΠΑ, αν και η δύναμη αυτή είναι διαφορετικού τύπου. Η άνοδος της Κίνας απαιτεί την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε σε τί συνίσταται μια υπερδύναμη. Το να είσαι υπερδύναμη δεν έχει πλέον σχέση με την ικανότητα να ρίξεις αρκετές βόμβες για να εξαφανίσεις ολόκληρη τη γη. Η οικονομική δύναμη και η ικανότητα να σπείρεις το χάος μέσω του κυβερνοχώρου και του οικονομικού πολέμου θα πρέπει να καθορίζει το καθεστώς μιας υπερδύναμης.

Το Brand "Κίνα"

Αυτό που είναι σημαντικό είναι το είδος της υπερδύναμης στο οποίο θα εξελιχθεί η Κίνα. Αν και είναι σαφές από τα στοιχεία του Κέντρου Pew ότι το 86% του κινεζικού λαού στηρίζει την κυβέρνηση, είναι εξίσου σαφές ότι η Κίνα δεν κάνει τόσο καλή δουλειά με τον υπόλοιπο κόσμο. Οι πρόσφατες εσφαλμένες επιθέσεις σε αυτή από ανθρώπους όπως ο αρθρογράφος των New York Times, Paul Krugman, και ο γερουσιαστής Charles Schumer (DN.Y.) για την νομισματική πολιτική, η διαφωνία του Πεκίνου με την Google (GOOG), και oi επικρίσεις για τη σύλληψη του πρώην επικεφαλής της Rio Tinto (RTP) για την Κίνα, Stern Hu, δείχνουν ότι η Κίνα χρειάζεται γίνει καλύτερη στην "ήπια δύναμη". Ενώ το Ινστιτούτο Κομφούκιος (μια οργάνωση στο πλαίσιο του Office of Chinese Language Council International που προωθεί την κινεζική γλώσσα και κουλτούρα χρηματοδοτώντας από κοινού  προγράμματα με ινστιτούτα σε όλο τον κόσμο) και οι συγκλονιστικές περιοδείες κινέζων ακροβατών δίνουν κάποιες υποσχέσεις, κάτι περισσότερο πρέπει να γίνει για να προωθηθεί διεθνώς το brand ‘Κίνα’.

Η Κίνα δεν μπορεί να επικεντρώνεται μόνο στη διασφάλιση των βασικών προϊόντων για την οικοδόμηση μακροπρόθεσμης δύναμης. Για να μπορέσει να αναδυθεί ως μια δυναμική, μακροχρόνια υπερδύναμη και όχι απλά δυνατή επειδή δεν υπέκυψε στη χρηματοπιστωτική κρίση που ακρωτηρίασε άλλες μεγάλες οικονομίες, θα πρέπει να προχωρήσει πέρα από την οικοδόμηση του brand της και να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις στο εκπαιδευτικό της σύστημα.

Παρά την κοινή πεποίθηση ότι η Κίνα εξακολουθεί να παράγει κορυφαίους μηχανικούς, το γεγονός είναι ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν προετοιμάζει επαρκώς τους μαθητές του για έναν κόσμο παγκόσμιων επιχειρήσεων. Οι περισσότεροι από τους κορυφαίους μαθητές πηγαίνουν στις ΗΠΑ να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ και το Στάνφορντ, επειδή είναι δύσκολο να βρουν την εκπαίδευση που χρειάζονται στην Κίνα.

Η απόδειξη του ασθενούς εκπαιδευτικού συστήματος της Κίνας είναι ότι παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των απόφοιτων κολλεγίων αυξήθηκε από 1 εκατομμύριο ετησίως πριν από 10 χρόνια σε 6 εκατομμύρια, μια από τις κορυφαίες ανησυχίες που έχουν οι ξένες επιχειρήσεις στην Κίνα είναι το να βρουν εργαζόμενους με ταλέντο και δεξιότητες, σύμφωνα με έρευνες που διεξάγει κάθε χρόνο η επιχείρηση μου, η China Market Research Group, σε εκατοντάδες πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Η ανησυχία αυτή κατατάσσεται υψηλότερα σε σχέση με τη διαφθορά ή την αύξηση του προστατευτισμού. Σε μια χώρα 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, δεν θα πρέπει να είναι τόσο δύσκολο να βρεθούν ταλέντα.

Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση

Μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος της Κίνας στηρίζεται στην παπαγαλία, σε μεγάλες τάξεις (μερικές φορές οι φοιτητές είναι χιλιάδες για ένα μόνο μάθημα), και στην πρώιμη κατεύθυνση των φοιτητών σε tracks. Για παράδειγμα, οι φοιτητές δηλώνουν ποια κατεύθυνση, όπως η λογιστική, θέλουν να ακολουθήσουν όταν εγγράφονται στο πανεπιστήμιο και συχνά δεν μπορούν να αλλάξουν. Πόσοι δεκαοχτάχρονοι ξέρουν πραγματικά ποιος ακαδημαϊκός κλάδος τους ενδιαφέρει ή σε ποιον υπερέχουν. Σε εκείνη την ηλικία, στις αιτήσεις μου σε κολλέγια είχα πει πως θα ήθελα να γίνω ανθρωπολόγος και να ζω με φυλές στο Κονγκό για χρόνια.

Αντ ΄αυτού, ένα πιο διεπιστημονικό εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να εφαρμοστεί με τους φοιτητές να μπορούν να επιλέγουν την κατεύθυνσή τους μετά την είσοδό τους στο πανεπιστήμιο και να δοκιμάζουν διαφορετικά προγράμματα σπουδών. Τα πανεπιστήμια πρέπει επίσης να συνεργαστούν με εταιρείες που κοιτάζουν στο μέλλον, όπως η Intel (INTC) και η Apple (AAPL), για να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα σπουδών με το οποίο οι φοιτητές θα μπορούν να βρουν δουλειά αργότερα.

Οι ίδιοι οι φοιτητές αναγνωρίζουν το πρόβλημα. Το 20% των στελεχών στη Σαγκάι ηλικίας 24 έως 28 χρονών που ερωτήθηκαν δήλωσαν ότι ήταν πρόθυμοι να δαπανήσουν 10% ή περισσότερο των διαθέσιμων εισοδημάτων τους για επιπλέον κατάρτιση. Το 10% δήλωσε πως θα διέθετε το ένα πέμπτο του εισοδήματός τους. Η Κίνα έχει κάνει μεγάλα βήματα οικονομικά για να αναπτύξει τη θέση της ως παγκόσμια δύναμη, αλλά για να γίνει πραγματικά και να παραμείνει υπερδύναμη θα πρέπει να δουλέψει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται στον έξω κόσμο και, ίσως πιο σημαντικό, πρέπει να μεταμορφώσει το εκπαιδευτικό της σύστημα για να ενισχύσει τις ικανότητες των εργαζομένων της και να δημιουργήσει ένα πραγματικά ανταγωνιστικό εργατικό δυναμικό, καθώς η Κίνα μεταμορφώνεται από μια μεταποιητική βάση σε ένα κέντρο έρευνας και ανάπτυξης και παροχής υπηρεσιών με βάση την οικονομία.

Ο Shaun Rein είναι ιδρυτής και managing editor του China Market Research Group, μια εταιρεία στρατηγικής πληροφόρησης. Γράφει για το Bloomberg BusinessWeek σε θέματα στρατηγικής και μάρκετιγκ. Ακολουθήστε τον στο Twitter στο @shaunrein.

www.capital.gr